نمایشگاه هنر ایران: قیمت گذاری اثر هنری (بخش اول)
چگونگی قیمت گذاری اثر هنری برای فروش
قیمت گذاری اثر هنر تفاوت زیادی با خلق اثر هنری دارد. این در واقع قدم بعدی پس از خلق و اتمام کار می‌باشد. زمانی که کار شما آماده شده و قرار است آتلیه را ترک کند و از طریق شما، گالری، آرت فر یا به صورت آنلاین در اینترنت یا از طریق نماینده شما به فروش برسد.
خلق اثر هنری یک فرایند شخصی و خصوصی می‌باشد و از تجربیات و درونیات شما بوجود می‌آید، در حالی که قیمت‌گذاری اثر هنری برای فروش مربوط به رویدادهایی است که در بیرون از شما اتفاق می‌افتد.
در دنیای واقعی که همه چیز با پول خرید و فروش می‌شود و در بیشتر مواقع اقتصاد بازار ارزش همه چیز را مشخص می‌کند.هر چه شما بازار هنر را بیشتر و بهتر بشناسید و از ساز و کار آن اطلاع بیشتری داشته باشید و بدانید که کار شما در مقایسه با تمام آثار هنری هنرمندان مختلف که در هر کجا به‌فروش می‌رسند در چه سطحی قرارمی‌گیرد، آمادگی بیشتری برای قیمت‌گذاری و فروش اثرتان پیدا می‌کنید.
نمایشگاه هنر ایران: دقیقاً مانند دیگر محصولات، آثار هنری هم بر اساس معیارهای مشخصی قیمت گذاری می‌شوند (معیارهای هنری) و این معیارها بیشتر از اینکه با هنرمند به عنوان خالق اثر مرتبط باشند، با وقایعی که در بازارهنر رخ می‌دهد ارتباط دارند. این معیارها بر اساس چگونگی ارزش‌گذاری افراد خاص در دنیای هنر شکل می‌گیرند. منظور از افراد خاص دلال‌های هنری، گالری داران، نماینده‌های هنری، ناشرین، حراجی‌ها و مشاوران هنری و مجموعه داران باتجربه است.
شما درباره اینکه اثر هنریتان چقدر ارزش دارد یک نظری دارید و بازار هنر نظر دیگری دارد و در بعضی مواقع هر دوی شما باید در مورد قیمتی که معنادار باشد به نتیجه واحد برسید.
بگذارید که یک مثال غیرهنری بیاوریم تا ببینیم که اقتصاد بازار چگونه قیمت‌ها را دیکته می‌کند.
تصور کنید که شما یک تویوتا کرولای کارکرده مدل 2001 را که 300000کیلومتر کارکرده برای فروش به مبلغ 150 میلیون تومان آگهی کرده‌اید، خوب مشخص است که این ماشین قطعاً با این قیمت به‌فروش نمی‌رسد، چون تویوتا کرولای کارکرده را بر اساس معیارهای خاصی قیمت گذاری می‌کنند (معیار ماشین‌های کار کرده).
به همین ترتیب برای فروش اثر هنری باید آن را بر اساس معیارهای هنری قیمت گذاری کنیم. دانستن آنکه این معیارها چه هستند و چگونه برای شما قابل اجرا خواهند بود برای قیمت گذاری موفق بسیار ضروری می‌باشد.
قیمت آثار هنری از آسمان نمی‌آید، وقتی شما اثرتان را قیمت گذاری می‌کنید باید قادر باشید که نشان دهید قیمت شما معنادار است، عادلانه و منصفانه است و بر اساس ضوابط و معیارهای خاص هنری از جمله رزومه شما و پیشینه فروش‌های قبلی‌تان و خصوصیات بازاری که اثرتان در آن فروخته می‌شود قیمت گذاری شده است.
افرادی که اطلاعاتی در باره هنر دارند و علاقه‌ای به خرید و فروش و ارائه کار شما پیدا می‌کنند، باید بتوانند قیمت آثار شما را بر اساس تجربیات خود تخمین بزنند، نه اینکه مجبور باشند از شما بپرسند که آیا اثرتان به قیمتش می‌ارزد یا نه و چرا؟
جهت فروش اثر هنری، شما باید خریدار را قانع کنید که قیمت اثر منصفانه و قاعده‌مند است، اگر نتوانید این کار را انجام دهید دوران سختی برای فروش اثرتان خواهید داشت.
حال چگونه می‌خواهید شروع کنید؟
اگر شما پیشینه منسجمی در فروش آثارتان با معیار مشخصی از قیمت در بازار ندارید یا فروش‌های شما نامنظم و نامعقول بوده یا تغییر در کارتان صورت داده‌اید یا اینکه کاملا مطمئن نیستید که چقدر برای اثرتان هزینه کرده‌اید، بهترین و اولین قدمی که می‌توانید بردارید استفاده از همان تکنیکی است که مشاورین املاک برای قیمت گذاری ملک بکار می‌برند.
املاکی که تازه به لیست بازار اضافه شده‌اند معمولاٌ بر اساس معیاری به نام معیار مقایسه‌ای قیمت‌گذاری می‌شوند. در واقع قیمت این ملک را بر اساس قیمت ملکی که با شرایط تقریبا یکسان در همان محله می‌باشد ارزش‌گذاری می‌کنند. بنابراین شما نمی‌توانید قیمتی بی‌دلیل روی اثرتان بگذارید. باید از قیمت آثار هنری همسطح با اثر خودتان، مکانی که قرار است اثر در آنجا به‌فروش برسد و ضوابط هنری که اثر شما را با دیگر آثار در دنیای هنر مرتبط می‌کند اطلاع داشته باشید.
شما متوجه خواهید شد که مهم نیست اثرتان در بازار محلی، منطقه ای، شهری یا برون‌مرزی به فروش می‌رسد. در اکثر موارد هر نوعی از هنر که توسط هر قشری از هنرمندان خلق شده ساختار قیمت خاص خود را دارد و اثر شما را هم شامل می‌شود.
ممکن است با خود اینگونه بیاندیشید که : ˝هنر من بی همتاست شما نمی‌توانید به اینصورت روی آن قیمت بگذارید.
حق با شماست هنر شما واقعاٌ بی‌همتاست اما این موضوع درباره دیگر آثار و دیگر هنرمندان نیز صدق می‌کند.
نمایشگاه هنر ایران: در ادامه به شرح ویژگی‌هایی که اثر شما در آن‌ها با دیگر آثار همسطح یا مشابه هستند می‌پردازیم:
• ممکن است اثر شما از لحاظ سایز، شکل، متریال، وزن، موضوع، رنگ، زمان صرف شده برای اتمام کار، تاریخ ساخت، زمانی که برای خلق مجموعه‌ای از این آثار صرف شده و تعداد آثار در مجموعه، نوع اثر(انتزاعی، تجسمی، مفهومی )، مخاطبین اثر و. .. با دیگر آثار برابر باشد. در اینجا کار شما این است که در بازار هنر به جستجو بپردازید.
• ذهن باز داشته باشید و آثار مشابه و هنرمندان صاحب این آثار را پیدا کنید و روی آن‌هایی که از نظر تجربیات و کیفیت با اثر شما برابری می‌کنند، متمرکز بشوید ببینید که این هنرمندان چقدر برای کارشان هزینه کرده‌اند و چرا برای آن دسته‌ای از شما که تجربهٔ اندکی در فروش اثر هنری دارید یا تا به حال فروشی نداشته‌اید یا آن‌هایی که فروش پایینی دارید بهترین نقطه شروع این‌است که آثارتان را بر اساس فرمول « زمان + انرژی و هزینه‌ای که برای کار صرف کرده اید + ارزش متریال» قیمت‌گذاری کنید. برای خودتان یک دستمزد ساعتی منصفانه در نظر بگیرید، قیمت متریال را به آن افزوده و به این طریق قیمت اثر خود را محاسبه کنید.
برای مثال اگرهزینه متریال شما 150000 تومان شده و ساخت اثرتان 20 ساعت زمان برده است و شما برای خودتان ساعتی 60000 تومان دستمزد در نظر گرفته اید قیمت اثرتان می‌شود (150000+60000×20)
• قانون قیاس با دیگران را فراموش نکنید.
اگر از این فرمول استفاده کردید و قیمت اثرتان گران‌تر از آثار مشابه از هنرمندان همسطح‌تان شد باید در مورد قیمت گذاری‌تان تجدید نظر کنید، بهتر است که دستمزدتان را آن قدر کاهش دهید که به قیمت مناسب برسید.
در زیر اصول بنیادی قیمت گذاری را به صورت خلاصه می‌آوریم:
• گام اول : بازار فروش اثرهنری‌تان را مشخص کنید.
کجا می‌خواهید اثرتان را به فروش برسانید؟ در شهر خودتان، شهری دیگر یا کشوری دیگر؟
آثار هنری و هنرمندان و قیمت آثاری را که در این بازار هستند در نظر بگیرید.
• گام دوم : نوع اثر هنریتان را مشخص کنید.
چه نوع اثری خلق می‌کنید؟ ویژگی فیزیکی اصلی آن چیست؟ در چه زمینه‌ای با دیگر آثار هنری برابری می‌کند؟ چگونه آثارتان را دسته بندی می‌کنید؟ برای مثال اگر نقاشی انتزاعی یا آبستره انجام می‌دهید، چه نو آبستره یا چه نوع انتزاعی محسوب می‌شود و چگونه آن را توصیف می‌کنید؟ این نوعی از هنر است که شما برای اهداف مقایسه‌ای به طور کلی روی آن متمرکز می‌شوید.
• گام سوم: مشخص کنید که کدام هنرمندان آثاری مانند شما خلق می‌کنند، این هنرمندان را از طریق جستجوی آنلاین در اینترنت، شبکه‌های اجتماعی، سر زدن به گالری‌ها، رفتن به آتلیه‌های هنرمندان و دیدن آثار از نزدیک و یا هر روش دیگر پیدا کنید.
توجه تان را روی هنرمندانی بگذارید که آثار شان از نظر اجرا با شما برابری می‌کند. آن‌ها که از نظر زمانی با شما هم دوره هستند و از نظر سن فعالیت هنری، رزومه، تعداد نمایشگاه‌ها (گروهی، انفرادی، داخلی و خارجی) و فروش آثار با شما در یک سطح قرار می‌گیرند.
گام چهارم: ببینید این هنرمندان چگونه آثارشان را قیمت گذاری می‌کنند. قیمت آثار آن‌ها برای تخمین زدن اولیه قیمت اثر خودتان خیلی بکار شما می‌آید.
