نمایشگاه هنر ایران: برای طراحی سیاه قلم به چه ابزاری نیاز داریم؟
وسایل مورد نیاز طراحی
نقاشی سیاه قلم یکی از زیباترین شاخه‌های هنرهای تجسمی است که در واقع می‌توان آن را به نوعی مادر نقاشی‌های دو بعدی بر روی سطوح کاغذ، مقوا، بوم و … دانست، چرا که در طراحی سیاه قلم، مخصوصا زیر شاخه طراحی چهره، شما بیشتر از همه با نورها و سایه‌ها و حجم پردازی سر و کار دارید.
البته خاطر نشان کنم که در این میان طراحی و نحوه در دست گرفتن قلم تا رقص و هارمونی خطوط بر روی سطح دو بعدی کاغذ، بسیار مهم و همیشه در اولویت قرار دارد!
در این مقاله مختصر توضیحی درباره تعدادی از ابزار رایج و وسایل مورد نیاز سیاه قلم در ایران و جهان در سال 2017 خواهیم داد، با ما همراه باشید.
مداد طراحی:
به عنوان اولین ابزار و در واقع مهمترین ابزار می‌توان به مداد اشاره کرد، که تصویرش رو در بالا میبینید. به عنوان یک مداد خوب در اینجا می‌توان از مداد B2 استدلر نام برد که با استاندارد بالای خود می‌تواند خطوطی قوی و چشم نواز را برای شما خلق کند .
پاک کن خمیری:
جنسیت این پاک کن دقیقا همانند خمیر بازی بچه هاست و با خاصیت چسبندگی که دارد وقتی روی سطح کاغذ و یا مقوا کشیده می‌شود به سادگی خطوطی که با مداد و یا سایه‌هایی که با ابزار سیاه قلم (به غیر از کنته) کشیده شده است را محو و پاک می‌کند. بزرگترین مزیت این پاکن جنسیت خمیری آن است که به ما کمک می‌کند تا آن را به راحتی شکل داده و برای پاک کردن نقاط خیلی کوچک و یا سطوح گسترده‌تر استفاده کنیم .
و دیگر مزیت بزرگ این پاک کن این است که همانند پاک کن‌های معمولی پلیسه نمی‌دهد و درواقع از پاک کن چیزی کنده نمی‌شود که سطح کاغذ را کثیف کند و تمام سیاهی و رنگ‌ها را به خود می‌گیرد .
بهترین مارک برای پاک کن خمیری مارک فابرکاستل Faber-Castell است .
پاک کن اتودی :
نمایشگاه هنر ایران: این ابزار یکی از جالب‌ترین وسایل مورد نیاز سیاه قلم مخصوصا در طراحی چهره است، که در کشیدن تار مو، بافت‌های نوری و یا بازتابهای نور و… کاربرد فوق العاده‌ای دارد .
در اینجا دو نوع پاک کن با مغزهای نازک 2.3 میلیمتر و متوسط 3.8 میلیمتر در تصویر بالا میبینید .
مغز پاک کن اتودی به راحتی قابل تعویض و بصورت جداگانه نیز فروخته می‌شود .
قلموی سرتخت (بهترین انتخاب برای سیاه قلم) :
از ابزار قلمو برای سایه زدن استفاده می‌کنیم، معمولا با کنته b3 بر روی مقوایی جداگانه رنگ گزاشته و از آن به عنوان پالت استفاده می‌کنمی و با کشیدن قلمو روی قسمت رنگی شده، قلمو را به رنگ آغشته می‌کنیم و با آن روی سطح مقوا را سایه میزنیم، یکی دیگر از روشها این است که کف دریا و زغال کرتاکالر شماره 40702 را با کاتر پودر کرده و از ترکیب آن دو رنگی روشن درست می‌کنیم و با قلمو و آن رنگ بر روی سطح کاغذ، حجم مورد نظر را سایه میزنیم .
بهترین مارک قلمو مارک Pars Art به شماره جنسیت 1111 و شماره جنسیت 1102 می‌باشد که هرکدام سایزهای متفاوتی دارند که برای سایه زدن قسمتهای مختلف طرح مناسب است .
در این میان قلمو سرتخت چینی ماریس هم که دارای کیفیت پایین‌تر و قیمت به مراتب کمتری نسبت به قلموی پارس آرت می‌باشد، انتخاب بدی نیست .
در تصویر بالا قلموی با بدنه چوبی قهوه ایPars Art و قلموی با بدنه کرم رنگ Maries می‌باشد .
کاغذ طراحی :
هنرجویان گالری طراحی تک نگاره‌ها برای تابلو‌های سیاه قلم و مخصوصا طراحی چهره با ابزار کنته، از مقوای اشتنباخ 160 گرم استفاده می‌کنند که با بافت ریز و جنسیت فوق العاده خود بافتی نرم و دلنشین را به آثار نقاشی سیاه قلم می‌دهد .
مقوای اشتنباخ شیری رنگ (کرم خیلی روشن) است و تفاوت مشهودی از لحاظ رنگی با کاغذ سفید دارد و در سایزهای A3 – A4 و در سایزهای بزرگ 50 در 70 و سایز 100 در 70 در بازار ایران موجود است .
تفاوت مقوای اشتنباخ و فابریانو در میزان بافت و رنگ آن است به این صورت که مقوای فابریانو سفیدتر و دارای بافتی نرمتر به نسبت مقوای اشتنباخ می‌باشد و انتخاب آن‌ها بستگی به سبک نقاش و متریال مورد استفاده او بستگی دارد .
مدادهای کنته سافت، کنته هارد و کنته b3 پاریس :
مداد کنته b3 مارک کنته پاریس دارای تیرگی بسیار بالاییست در عین حال روغن بیشتری به نسبت مدادهای کنته سافت و هارد دارد، به همین دلیل از آن بیشتر به عنوان رنگ پالت استفاده می‌کنیم !
روی یک کاغذ جداگانه رنگ گزاشته و در واقع با کنته کمی سیاه می‌کنیم و سپس با کشیدن محوکن و یا قلمو بر روی آن پالت کاغذی، قلمو و محوکن را به رنگ آغشته می‌کنیم و سایه میزنیم، که تکنیک دقیق آن را می‌توانید در دوره‌های آموزشی اپلیکیشن میز کارم در همین وبسایت تکنگاره‌ها بیاموزید .
مداد کنته سافت مارک فابرکاستل هم که در سیاه قلم پادشاهی می‌کند، با تیرگی بینظیر خود به تابلو‌ها جلوه‌ای چشم نواز می‌دهد، و باید در اینجا اشاره کنم که مداد کنته سافت دارای روغن کمتری به نسبت کنته b3 پاریس است، و همانطور که از نام آن پیداست مغز نرمی هم دارد .
مداد کنته هارد مارک فابرکاستل با روغن کمتر، تیرگی کمتر و سختی بیشتر که به دلیل فشردگی بیشتر مغز آن است، بیشتر برای کشیدن تار موها و یا در برخی از موارد در تابلو و یا تمرینات برای ایجاد خطوط نازک و یا ظرافت و افزایش کیفیت در حد هایپررئال کاربرد دارد .
مداد کنته سفید :
نمایشگاه هنر ایران: این مداد معمولا (کنته سفید مدیوم فابرکاستل) برای براق کردن موها و یا در برخی از موارد برای ایجاد نور و یا در بافتها کاربرد دارد، بطور مثال در بخشی از نقاشی سیاه قلم پس از پاک کن زدن متوجه می‌شویم که محل مورد نظر درخشندگی لازم را نداشته و خوب سفید نشده، که در این موارد از کنته سفید استفاده می‌کنیم .
البته باید اشاره کنم که به دلیل این که مقوای اشتنباخ کمی شیری رنگ است و به رنگ کرم تمایل دارد وقتی از کنته سفید استفاده می‌کنیم، تصور می‌شود که کنته سفید کمی به رنگ آبی تمایل دارد، که صد البته باید این موضوع را تجربه کنید .
اما در این میان پاستل گچی رامبراند که به صورت استوانه‌ای می‌باشد، سفیدی بسیار بهتری دارد، که البته به دلیل استوانه‌ای بودن آن نمی‌توان از آن به راحتی برای کشیدن مو استفاده کرد .
محو کن :
همانطور که از اسمش هم می‌شود فهمید محوکن ابزاریست برای محو کردن خطوط، سایه‌ها و البته برای کشیدن خطوط کمرنگ و ایجاد بافت و سایه روشن، بنا بر این یکی از ابزارهای بسیار مهم و کاربردی در تکنیک نقاشی سیاه قلم و طراحی چهره به حساب میاد .
محوکن در واقع همان کاغذ لوله شده است که توسط دستگاه‌های مدرن به صورت فشرده لوله شده است .
بهترین مارک محوکن مارک کنته و پس از آن کرتاکالر در ردیف دوم کیفیت قرار دارد و محوکن‌های مارک متفرقه کیفیت مناسبی ندارند .
برای تیز کردن محوکن یه هیچ عنوان از کاتر استفاده نکنید و فقط محو کن را با سمباده تیز کنید (ورق سمباده 150 ساختمانی)، وقتی قسمت سر محوکن سمباده خورده می‌شود بافت مخملی خوبی می‌گیرد که برای محو کردن خطوط و جا به جایی رنگ بسیار کاربردی‌تر می‌شود.
چسب کاغذی :
شاید به نظر توضیح خاصی نداشته باشه !
اصلا چرا چسب کاغذی، چرا چسب شیشه‌ای نه ؟!
چسب کاغذی همانطور که از نامش پیداست به دلیل جنسیت اش که از کاغذ ساخته شده به راحتی با دست کنده شده و به دلیل زخامت و باز هم جنسیت کاغذی اش به راحتی به کاغذ چسبیده و جدا می‌شود، در عین حال کارایی لازم را برای نگهداری مقوای طرح، عکس و… را دارد .
در کل ابزاریست که وجود آن الزامیست، چرا که اگر مقوای اشتنباخ را با چسب شیشه‌ای به سطح میز بچسبانید، در هنگام برداشتن طرح و جدا کردن چسب از مقوا، احتمال پارگی مقوا و یا برداشتن یک لایه نازک از مقوا زیاد است .
کف دریا
نمایشگاه هنر ایران: کف دریا عجیب‌ترین ابزار کاربردی سیاه قلم است. بیشتر مردم فکر می‌کنند چون نام این ابزار کف دریا است از ساختار کف دریا تشکیل شده. در صورتی که یک قسمتی از بدن موجود زنده است. کف دریا غضروف سفید رنگ پشت ماهی مرکب است که این جاندار مخصوص آب‌های شور هست که وقتی این نرم تن میمیرد و بدنش توسط ماهیها خورده می‌شود غضروف سفت بوده و قابل خوردن توسط ماهیها نیست و چون سبک است به روی آب می‌آید و توسط موج دریا به ساحل آورده می‌شود که توسط مردم محلی جنوب جمع شده و به قیمت آن را میفروشند که به دلیل انبوهی زیاد، درآمد خوب و قابل توجهی هم برایشان دارد. کف دریا در صنعت کرم سازی و تولید ماسک صورت نیز کاربرد زیادی دارد و ماهم برای ساخت رنگ، آن را با پودر زغال ترکیب کرده و توسط قلمو برای ایجاد حجم و سایه روشنهای نقاشی سیاه قلم استفاده می‌کنیم .
ذغال :
در تکنیک سیاه قلم فوتورئال و هایپررئال، زغال را با کاتر به نرمی پودر کرده (با خراشیدن زغال) و از ترکیب آن با کف دریا، سایه روشن مورد نظر را می‌سازیم و استفاده می‌کنیم، زغال به صورت پودر شده هم در بازار موجود است .
اما زغالی که هنرجویان گالری تک نگاره‌ها استفاده می‌کنند مارک کرتاکالر Cretacolor شماره 40702 می‌باشد که از کیفیت تیرگی خیره کننده‌ای برخوردار است.
پالت تخم مرغی :
بهترین و مناسب‌ترین ظرف برای ترکیب پودر زغال و کف دریا، برای سایه روشنهای تابلو، پالت تخم مرغی است .
سمباده ساختمانی (با میزان زبری 150) :
ابزاریست برای تیزتر کردن مداد و مخملی کردن سر محوکن .
