نمایشگاه هنر ایران: بررسی دو اصطلاح معروف “خیس روی خیس” و “نسبت طلایی” در نقاشی
در این مطلب به معرفی و برسی دو اصطلاح «رنگ‌گذاری خیس روی خیس» و «نسبت طلایی» در نقاشی می‌پردازیم.
رنگ‌گذاری‌تر روی‌تر یا خیس روی خیس (Wet on Wet) و یا Alla Prima یا Au Premier Coup
رنگ‌گذاری‌تر روی‌تر یک تکنیک سریع است که عمدتا در نقاشی رنگ روغن روی بوم استفاده می‌شود. در این روش لایه دوم رنگ، باید قبل از اینکه لایه اول خشک شود روی بوم گذاشته شود. این موضوع در تکنیک رنگ‌گذاری‌تر روی‌تر یک الزام است. بنابراین نقاش باید در گذاشتن رنگ‌ها روی بوم به اندازه کافی سریع باشد. تکنیک رنگ‌گذاری‌تر روی‌تر در زبان‌های ایتالیایی و فرانسه به ترتیب Alla prima و Au Premier Coup نامیده می‌شود.
نمایشگاه هنر ایران: به طور کلی، این گونه نقاشی‌ها فقط در یک جلسه به پایان می‌رسند. چرا که باید پیش از اینکه رنگ خشک شود نقاشی تمام شود. هر چند که اغلب، تکمیل این نقاشی‌ها با توجه به نوع رنگ روغنی که مورد استفاده قرار می‌گیرد ممکن است هفته‌ها به طول بیانجامد.
گاهی هنرمند نیاز دارد به لایه جدیدی از رنگ در زمانی خاص پیش از اینکه نقاشی بیش از اندازه خشک شود، روی لایه رنگ قبلی بگذارد. بنابراین، با توجه به روغن رنگ، روند خشک شدن می‌تواند هفته‌ها به طول انجامد و در این حالت تکمیل نقاشی نیز هفته‌ها زمان می‌برد.
در زمان‌های قدیم، رامبراند، فرانس‌هالس، کلود مونه و پل سزان از برجسته‌ترین نقاشانی بودند که از روش رنگ‌گذاری‌تر روی‌تر استفاده می‌کردند.
در سال‌های اخیر، معروف‌ترین نقاش در این تکنیک، باب راس بود که در فاصله دهه هشتاد و نیمه اول دهه نود در برنامه محبوبش، لذت نقاشی، از این روش استفاده می‌کرد.
وی یک نقاشی را در حدود نیم ساعت با روش رنگ‌پاشی‌تر روی‌تر به پایان می‌رساند. این سبک در میان نقاشان تکنیک En Plain Air در سده نوزدهم معروف است.
خز کت در نقاشی معروف «یک زوج سالمند» اثر جان گوسارت با روش رنگ‌گذاری‌تر روی‌تر نقاشی شده است.
نسبت طلایی، نسبت الهی یا عدد فی (Golden Ratio AKA Divine Proportion AKA Phi)
نمایشگاه هنر ایران: در نقاشی، نسبت طلایی (نسبت الهی یا فی) در بوم و همچنین در نسبت چهره، مجسمه و اشیا در نقاشی استفاده می‌شود و بعنوان مقیاس نهایی برای یک هنرمند برای اندازه‌گیری توانایی‌های هنری خود در نظر گرفته می‌شود.
نسبت طلایی در هر جنبه از علم، هنر، ریاضیات، طراحی، و موسیقی و همچنین در طبیعت منعکس شده است. تعریف ریاضی از نسبت طلایی عبارت است از «نسبت بخش بزرگ‌تر به بخش کوچک‌تر، برابر با نسبت کل به بخش بزرگ‌تر باشد.»
معنای دیگر این تعریف آن است که عددی مثبت است که اگر به آن یک واحد اضافه کنیم به مربع آن خواهیم رسید. به لحاظ ریاضی، رقم نسبت طلایی برابر است با: 1.618
نسبت طلایی به خطوط محدود نمی‌شود و می‌تواند به شکل مستطیل، دایره، مارپیچ و بسیاری از اشکال هندسی استفاده شود. به همین دلیل است که در طبیعت بسیار رایج است: از طوفان و گل‌ها، گیاهان، درختان و کهکشان‌های مارپیچی بزرگ گرفته تا صورت انسان، مورچه‌ها و مولکول‌های DNA، تقریبا در همه جا در دسترس است.
همچنین هنرمندان دوره رنسانس که نسبت طلایی را به عنوان نسبت الهی می‌دانستند، به طور گسترده‌ای در نقاشی، مجسمه، معماری و دیگر اشکال هنری استفاده می‌کردند. برای اولین بار در عناصر اقلیدسی از این نسبت به عنوان نسبت الهی یاد شده است و پس از آن توسط لوکا پاچولی که در آن لئوناردو داوینچی اشکال را رسم کرده است، بعنوان Divina Proportione به معنی نسبت الهی توصیف شده است.
این نسبت به طور مشخص در آثاری مانند شام آخر، مونالیزا، تولد ونوس و سوگندی از شام آخر از سالوادور دالی، نسبت طلایی مشاهده می‌شود. در معماری‌هایی مانند تاج محل، اهرام ثلاثه، پارتنون در آتن و حتی در لوگوی شرکت اپل نسبت طلایی وجود دارد.
بدن انسان نیز بدون نسبت طلایی امکان پذیر نیست. نقاشی معروف لئوناردو داوینچی یعنی «مرد ویترویوسی» بیان‌گر همین مفهوم است.
