نمایشگاه هنر ایران: دو اصطلاح “یوکیویی یا دنیای معلق” در نقاشی و “تکنیک برجسته” در مجسمهسازی به چه معنا هستند؟
دنیای معلق (Ukiyo-E)
کلمه Ukiyo-E از روش زندگی سخاوتمندانهای در طبقه متوسط تجار ادو (توکیوی امروزی) در قرن هفدهم آمده است زمانی که این تجار سود بسیاری از کرسیهای دولتی که در اختیار ادو بود عایدشان میشد. افزایش ناگهانی ثروت باعث شد این افراد به زندگی بیبندوبار و اسرافگرا روی آورند و تنها به خوشگذرانی و مسافرتهای پرهزینه مشغول باشند. بنابراین این افراد قادر به خرید نقاشیهای گران برای تزیین خانههایشان نیز بودند.
نمایشگاه هنر ایران: نقاشان Ukiyo-E با تمرکز بر طبقه و زندگی خریداران نقاشی، سوژههای انتخابی آنها منطبق با «دنیای معلق» که تجار در آن زندگی میکردند، بود.
از لحاظ شکل فیزیکی این نقاشیها اغلب چاپهای بلوکهای چوبی بودند. ابتدا منظره روی بلوک چوبی حک میشد و پس از رنگآمیزی پارچه بوم روی آن میچسبانند و کمیفشار روی آن اعمال میکردند. به این صورت تصویر روی بوم چاپ میشد. در آثار چند رنگی از برای هر رنگ از بلوک چوبی مجزا استفاده میشد.
این شکل هنری ژاپنی بسیاری از هنرمندان غربی از جمله ادوارد مانه، کلود مونه و وینسنت ون گوگ را تحت تاثیر قرار داد. معروفترین نقاشی دنیای معلق (Ukiyo-E)، نقاشی «موج بزرگ کاناگاوا» اثر هوکوسای است.
تکنیک برجسته (Relief)
تکنیک برجسته معمولا در مجسمهسازی استفاده میشود. نکته مورد توجه درباره این تکنیک این است که تکه برجستگی معمولا روی سطحی صاف و روی مجسمه فیکس میشود. ریلیف یا برجسته سه نوع دارد:
برجستگی زیاد
همان طور که میبینید یک مجسمه با برجستگی زیاد یک مجسمه کامل است که میتواند از روی سطحی که روی آن چسبیده است برداشته شود. این نوع از برجسته سازی برای نمایش اهمیت برخی مناظر است.
برجستگی متوسط
برجستههای متوسط برخی از مشخصات برجستگی زیاد را دارد. همان طور که در مثال نشان داده شده است بخش بیشتر حکاکی مجسمه زن خارج از سطح صاف نیست ولی برخی از بخشهای آن با برجستگی قابل توجهی از سطح صاف بیرون آمده است.
برجستگی کم
نمایشگاه هنر ایران: یک مجسمه با برجستگی کم تقریبا مسطح است و هیچ برآمدگی قابل توجهی روی آن دیده نمیشود. رومیان باستان دیوارهای اهرام و مکانهای مقدس خود را با این نوع از هنر مجسمهسازی تزیین میکنند.
دو نوع دیگر از برجستهسازی نیز وجود دارد که بسیار به ندرت دیده میشوند: برجستهسازی عمقی (Sunk Relief) و برجستهسازی مخالف جهت (Counter-Relief)