نمایشگاه هنر ایران: سینما هنری که همه را جذب می کند
سینما در اصل واژه‌ای است یونانی به معنای حرکت، اما در اصطلاح، سینما، هنر و فنی است که به کمک یک سری تصاویر متحرک، پیامی را به مخاطب خود که همان تماشا گر است منتقل می‌کند. گالری لیلیت در این بخش به هنر هفتم یعنی سینما می‌پردازد.
هنر هفتم : سینما
سینما آخرین هنر و به عبارت دیگر هفتمین هنر است. شش هنر دیگر عبارتند از : تئاتر، نقاشی، مجسمه‌سازی، معماری، موسیقی و رقص. در این میان سینما تنها هنری است که نه تنها شش هنر دیگر را به خدمت گرفته بلکه به گونه‌ای توانسته آن‌ها را اعتلا نیز ببخشد. همچنین سینما صنعت، فن و تکنیک را نیز به خدمت گرفته و در متن خود دارد.
اهمیت سینما
نمایشگاه هنر ایران: هنو ز سینما دوره‌های آغازین خود را طی می‌کرد که لنین ( از جمله پایه گذاران و سردمداران نظام کمونیست شوروی ) درباره سینما گفت :
« سینما با ما، همه ارتش‌های دنیا بر علیه ما، سرانجام پیروز خواهیم شد.»
همین یک جمله که از زبان یک سیاستمدار نقل شده، به خوبی نشانگر اهمیت و قدرت سینماست. سینما وسیله خوبی برای تبلیغ و ارائه دیدگاه‌ها و اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی و حتی اقتصادی است و از همین رهگذر گاه مخاطبش را به بی راهه برده و او را در چمبره تبلیغات گسترده اسیر کرده، اما با این وجود سینما به علوم مختلف از پزشکی، الکترونیک و جغرافیا گرفته تا فیزیک، شیمی و تاریخ خدمات شایانی نموده است. سینما، این وسیله سمعی و بصری جذاب، بزرگترین کارکردش در خلق رویا، خلق ماجرا، خلق شخصیت‌های دوست داشتنی، نفرت انگیز، ترحم بر انگیز و… و در نهایت ایجاد احساسات عمیق انسانی از عشق و محبت گرفته تا ترس و نفرت است.
همانطور که میدانیم و مطلع هستیم امروزه کشورهای قدرتمند به هنر سینما بسیار متکی هستند و تمامی ایده‌ها و افکار و اهداف خود را توسط سینما به مردم جهان می‌رسانند و با مطرح کردن نظریات و عقایت خود بصورت غیر مستقیم سعی می‌کنند همه را با خود همراه و همفکر کنند.
دیگر سینما یک وسیله ساده سرگرمی ساز نیست، سینما پا را بسیار فراتر گذاشته و تجربه نشان داده، نادیده گرفتن آن امری غیر عاقلانه است، چه از سوی تماشاگران معمولی و چه از سوی سیاست گذاران اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جوامع مختلف.
فضای سینمایی
فضای سینمایی همان فضا و حیطه‌ای است که در فیلم خلق می‌شود و به جهان عینی ربطی ندارد. فضای سینمایی را می‌توان به شیوه‌های زیر از فضای واقعی جدا کرد :
فضای سینمایی، دو بعدی است و تصاویری خلق می‌کند که به اصطلا ح عمق ندارند. این فضا بر درک ما از اندازه‌ها، فواصل و روابط اشیا تاثیر می‌گذارد، به همین خاطر، فیلم سازان از ترکیب بندی قاب، استفاده از عدسی‌های مخصوص، حرکت دوربین‌های مختلف و تدوین استفاده می‌کنند، تا به نحوی این واپیچیدگی‌ها را جبران کنند و فضایی مشابه فضای واقعی و قابل قبول برای تماشاگر بسازند.
تدوین نما‌ها از زوایای مختلف می‌تواند فضایی تازه و یگانه خلق کند، و تجربه‌ای جدید برای تماشاگر باشد.
فضای واقعی و عینی، برای ما پیوسته و فاقد قطع و پارگی است. اما تدوین می‌تواند در فضای سینمایی ما را به عقب و جلو پرت کند. ما می‌توانیم در این فضا بدون هیچ حرکتی صحنه‌ای را از زوایا و فاصله‌های مختلف ببینیم. چنین تدوینی پرسپکتیو فضایی را از بین می‌برد، و یا دگرگون می‌کند.
در سینما می‌توان با دکور‌های مختلف، استفاده از طراحی صحنه‌های پیچیده و، امروز با گرافیک‌های کامپیو تری فضا‌هایی عجیب و غریب خلق کرد و تماشاگر را چنان در آن جذب کرد که همه چیز برایش طبیعی و قابل قبول جلوه کند در حالی که هرگز چنین تجربه ایی در دنیای واقعی نداشته است و شاید هم هرگز نخواهد داشت.
زمان سینمایی
نمایشگاه هنر ایران: توالی زمانی و رویداد‌های تاریخی در فیلم به گذر زمان در دنیای واقعی ربطی ندارد. در حالی که تماشاگر در زندگی روزمره خود با سیر بی رحم ثانیه‌ها، ساعت‌ها و روز‌ها سرو کار دارد، سینما این توانایی را دارد که به شیوه‌های زیر این سیر منطقی را به هم بزند یا حتی توالی زمانی تازه‌ای را خلق کند :
نشان دادن هم زمان رویداد‌های مختلف که در زمان‌های گوناگون اتفاق افتاده اند، به نحوی که هم زمان به نظر برسند.
حذف زمان‌های غیر مهم در صحنه‌ها و سکانس ها. در این لحظه‌ها هیچ حادثه‌ای که به درد سینما بخورد رخ نمی‌دهد. مثلا در صحنه‌ای، ما شروع حرکت اتومبیلی را به مقصدی مشخص می‌بینیم و در صحنه بعد بدون این که شاهد حرکت آن اتومبیل در مسیرش باشیم آن را در مقصد می‌بینیم.
بر عکس آنچه در مورد 2 گفته شد، گاهی هم، زمان واقعی بسط داده می‌شود. این کار در مورد نما‌های مهم و حساس انجام می‌شود. برای این کار نما‌هایی را که از چند زاویه و فاصله مختلف از یک رویداد واحد گرفته شده در کنار هم نشان می‌دهند و به این ترتیب زمان واقعی رویداد را افزایش می‌دهند.
بسط دادن و یا کوتاه کردن حس زمانی تماشاگر از طریق قطع سریع و حرکت دوربین.
پیش رفتن و یا عقب نشستن در زمان از طریق فلاش بک (Flashback ) یا فلاش فوروارد ( Flash Forward ) .
بر هم نمایی دو رویداد مختلف در دو زمان متفاوت برای خلق حس تضاد.
باید در نظر داشت همه این قوانین به صورت نا خودآگاه در طول تاریخ سینما در ذهن تماشاگر جای گرفته و به نوعی سینما، تماشاگرش را برای ایجاد ارتباط با خودش، تربیت کرده و آموزش داده. در حالی که اولین تماشاگران سینما قادر به درک کوچک‌ترین پیچیده گی زمانی و مکانی در فیلم‌ها نبودند، تماشاگر امروزی قادر به درک و قبول پیچیده‌ترین تمهیدات سینمایی است.
