معرفی نسبت طلایی و کاربرد آن برای طراحان

نمایشگاه هنر ایران: معرفی نسبت طلایی و کاربرد آن برای طراحان

همان طور که مطلع هستید یکی از این روابط نسبت طلایی است. در اینجا به توضیح بیشتر این نسبت و چگونگی استفاده از آن می‌پردازیم.

نسبت طلایی یک نسبت ریاضی است که در طبیعت به وفور یافت می‌شود و زمانی که آن را در اثر خود به کار می‌گیرید بدون شک ترکیبی جذاب و طبیعی را خلق می‌کنید. این نسبت به نام‌های میانگین طلایی، قطعه طلایی و حرف یونانی فی نیز شناخته می‌شود.

بر مبنای سری فیبوناچی، نسبت طلایی رابطه بین دو نسبت است. اعداد فیبوناچی که در بسیاری از عناصر در طبیعت قابل ردیابی هستند، یک نسبت 1 به 1.61 را دنبال می‌کنند. این همان چیزی است که نسبت طلایی نامیده می‌شود. از آنجایی که این نسبت در طبیعت بسیار رایج است، زمانی که چشم ما اثر و طراحی را که در آن نسبت طلایی بکار برده شده می‌بیند ناخودآگاه بیشتر جذب می‌شود.

اغلب افراد بر این باورند که دست کم چهارهزار سال است که بشر از این نسبت در هنر و طراحی استفاده می‌کند. برخی معتقدند که ممکن است حتی تاریخ آشنایی بشر با نسبت طلایی به قبل از این برسد. این افراد اصول ساخت اهرام ثلاثه مصر را به نسبت طلایی مربوط می‌دانند. در عصر حاضر، نسبت طلایی در موسیقی، هنر و طراحی اطراف شما به راحتی قابل مشاهده است.

در طول تاریخ همواره از نسبت طلایی در هنر و طراحی استفاده شده است و در تمامی‌آثار از معماری تا شاهکارهای نقاشی قابل مشاهده است. با اعمال کردن همان اصول و روش کار شما می‌توانید احساس و شعور را به طراحی خود بیاورید. در اینجا چند مثال را برای الهام بخشی به شما معرفی می‌کنیم:

معبد پارتنون

یونانیان باستان از نسبت طلایی برای ایجاد ارتباط هنرمندانه بین عرض و ارتفاع، اندازه سرسرا و حتی محل ستون‌های نگهدارنده بنا بهره می‌بردند. نتیجه کار ساختمانی بود که از هر لحاظ متناسب به نظر می‌رسید. معماران نئوکلاسیک نیز از همین روش استفاده می‌کردند.

تابلوی شام آخر

نمایشگاه هنر ایران: لئوناردو داوینچی مانند بسیاری از هنرمندان دیگر، از نسبت طلایی برای خلق ترکیب‌بندی‌های بی‌نظیر به وفور استفاده کرده است. در تابلوی شام آخر، تصویر در دوسوم پایینی قرار گرفته است و عیسی مسیح درست در مستطیل طلایی قرار داده شده است.

مونالیزا

با نگاهی به نقاشی معروف مونالیزا درمی‌یابیم، در این شاهکار لئوناردو داوینچی نیز نسبت طلایی بسیار هنرمندانه رعایت شده است.

طبیعت

در طبیعت نیز مثال‌های بسیاری از نسبت طلایی دیده می‌شود. گل‌ها، صدف‌های دریایی، آناناس و حتی لانه زنبور همگی بازتاب‌هایی از این نسبت در طبیعت هستند. بنابراین زمانی که از نسبت طلایی در طراحی خود بهره می‌برید طرح شما در هماهنگی با طبیعت جذابیت بیشتری به دنبال خواهد داشت.
چگونه یک مستطیل نسبت طلایی بسازید؟

ساختن مستطیل نسبت طلایی بسیار آسان است و با کشیدن یم مربع آغاز می‌شود. مراحل زیر را دنبال کنید تا مستطیل نسبت طلایی‌ خود را بسازید.

1. یک مربع بکشید.

2. با یک خط عمودی مربع را به دو قسمت تقسیم کنید.

3. قطر یکی از مستطیل‌های بدست آمده را رسم کنید.

4. خطی که رسم کرده اید را به نحوی بچرخانید که گویی در جهت افق به مستطیل متصل شده است.

5. با این خط افقی یک مستطیل بسازید.

چگونه از نسبت طلایی در طراحی خود استفاده کنید؟

نمایشگاه هنر ایران: استفاده از نسبت طلایی بسیار آسان‌تر از آن چیزی است که به ذهنتان می‌رسد. روش‌های و نکنیک‌هایی وجود دارد که شما می‌توانید به سرعت تخمینی از این نسبت در لی‌اوت کار خود داشته باشید.

اگر شما با قانون یک سوم آشنا باشید بنابراین به راحتی می‌توانید یک سطح را به سه قسمت مساوی هم در جهت افق و هم در جهت عمود تقسیم کنید. نقاط تقاطع همان نقاط کانونی هستند.

عکاسان برای داشتن یک ترکیب بندی جذاب، معمولا سوژه اصلی را در این خطوط تقاطع قرار می‌دهند. همین اصل می‌تواند در لی‌اوت طراحی، وبسایت و طراحی پوستر نیز دنبال شود.

با اینکه قانون یک سوم در هر شکلی قابل استفاده است، اگر شما از آن در مستطیلی با نسبت‌های تقریبی 1:1.6 استفاده کنید به مستطیل طلایی بسیار نزدیک شده‌اید. مستطیلی که طراحی شما را چندین برابر جذاب‌تر جلوه می‌دهد. تصویر زیر نمونه ساده‌ای از رعایت این نسبت در طراحی وبسایت است.

اگر می‌خواهید مستطیل طلایی را به طور کامل در طراحی خود پیاده کنید باید اطمینان حاصل کنید نسبت بین ابعاد و جهت‌ها در کار شما برابر با 1:1.6 باشد. البته اگر دقیقا به این عدد نرسیدید ولی بسیار بسیار نزدیک بودید نیز به هدفتان رسیده اید. شما می‌توانید این نسبت را در تمام کار بدون محدودیت اعمال کنید.

ابزارهایی برای نسبت طلایی به همراه لینک دانلود:

goldenRatio

goldenRatio اپلیکیشنی برای طراحی وبسایت بر مبنای نسبت طلایی است. شما می‌توانید با پرداخت 2.99 دلار این اپلیکیشن را از Mac App Store دریافت کنید.
لینک دریافت GoldenRATIO

محاسبه‌گر نسبت طلایی تایپوگرافی (Golden Ratio Typography Calculator)

نمایشگاه هنر ایران: این محاسبه‌گر آنلاین به شما در طراحی یک تایپوگرافی بدون نقص برای وبسایت بر اساس قوانین نسبت طلایی کمک می‌کند. کافی است که سایز فونت و عرض فضا را وارد کنید تا برای شما بهترین اندازه فونت و محتوای هر پاراگراف را محاسبه کند.
لینک دریافت Golden Ratio Typography Calculator

Phicalculator

این محاسبه‌گر رایگان، به سادگی هر عدد ورودی را در مقیاس نسبت طلایی برای شما محاسبه می‌کند.
لینک دریافت نرم‌افزار Phicalculator

Atrise Golden Section

این نرم افزار به شما این امکان می‌دهد که طراحی خود را آنقدر تغییر دهید تا هم با نسبت‌های طلایی متناسب باشد و هم شما به رضایت برسید.
شما می‌توانید‌ هارمونی‌ها و نسبت‌ها را بر مبنای پروژه خود تنظیم کنید