معرفی هنر زیبا و کهن سفالگری
هنر سفالگری ایران با پیشینه‌ای بیش از ۸۰۰۰ سال، یکی از کهن‌ترین و اصیل‌ترین هنرهای دستی این سرزمین محسوب می‌شود.
این هنر ارزشمند که در مناطق مختلف ایران از جمله لاله‌جین، میبد و شهرضا رونق ویژه‌ای دارد، تلفیقی از خلاقیت، مهارت و سنت‌های بومی است.
سفالگران ایرانی با استفاده از خاک مرغوب، چرخ سفالگری و تکنیک‌های منحصر به فرد، آثاری خلق می‌کنند که هم کاربردی هستند و هم از ارزش هنری بالایی برخوردارند.
نقوش و طرح‌های استفاده شده در سفالینه‌های ایرانی اغلب الهام گرفته از طبیعت، باورهای اساطیری و عناصر فرهنگی مناطق مختلف کشور است.
امروزه هنر سفالگری با حفظ اصالت خود، همگام با تکنولوژی‌های روز توسعه یافته و تنوع بی‌نظیری در طرح و رنگ پیدا کرده است.
استفاده از لعاب‌های سنتی و مدرن، این هنر را به سطحی جهانی ارتقا داده و باعث شده آثار سفالگران ایرانی در بازارهای بین‌المللی مورد توجه قرار گیرد.
کارگاه‌های سفالگری در کنار حفظ روش‌های سنتی، به آموزش این هنر به نسل جوان و علاقه‌مندان می‌پردازند.
موزه‌های متعددی در ایران مانند موزه آبگینه و سفالینه تهران، گنجینه‌ای ارزشمند از این هنر اصیل را در معرض نمایش گذاشته‌اند.
چرا باید این مطلب را مطالعه کنیم؟
این مقاله مرجع کاملی برای شناخت تاریخچه، تکنیک‌ها و مناطق مهم سفالگری در ایران است.
با مطالعه این مطلب با ارزش هنری و فرهنگی سفالینه‌های ایرانی آشنا خواهید شد.
اگر به هنرهای سنتی ایران یا صنایع دستی علاقه دارید، این مطلب راهنمای جامعی برای شماست.
همچنین اطلاعات مفیدی درباره مراکز آموزش سفالگری و بازارهای فروش این آثار ارائه می‌دهد.
نمایشگاه هنر ایران : به هنر ساخت ظروف گلی با دست و یا چرخ، سفالگری می گویند. مرغوب ترین خاک برای تولید ظروف سفالی خاک رس است؛ که به دلیل وجود اکسید آهن در آن عمدتا به رنگ قرمز مایل به قهوه ای است.به هنر ساخت ظروف گلی با دست و یا چرخ، سفالگری می گویند. مرغوب ترین خاک برای تولید ظروف سفالی خاک رس است؛ که به دلیل وجود اکسید آهن در آن عمدتا به رنگ قرمز مایل به قهوه ای است.
در ایران سفالگری را یکی از شاخه های اصلی صنایع دستی می دانند که در هر دوره تاریخی تغییرات مختلفی را تجربه کرده است. تاریخ دقیق ساخت ظروف سفالی مشخص نیست. پژوهشگران زمان پیدایش این هنر را به هزاره پنجم تا هشتم پیش از میلاد نسبت می دهند؛ در ایران بلوچستان، کردستان و گیلان را مناطق اصلی ظهور این هنر می دانند.
نمایشگاه هنر ایران: علاوه بر این با توجه به کشف سفال های منقوش در فلات ایران و همچنین کشف قدیمی ترین چرخ سفالگری و کوره پخت سفال در شوش می توان نتیجه گرفت که ایرانیان به نسبت سایر ملت ها در این هنر پیشرفته تر بوده اند و حتی فرضیه مخترع بودن آنان در این صنعت مطرح است. با ظهور سلسله هخامنشیان سفالگری این منطقه دارای تحولات عمیقی شد. از جمله ظروفی که در این دوره محبوب بوده است ریتون نام دارد. ریتونها ظرف هایی بودند که به شکل جانوران ساخته می شدند. در دوره اشکانیان، هنر سفالگری به عنوان هنر خاص ایرانی گسترش یافت؛ برخی بر این باورند که این هنر از طریق ایران به چین و سایر ملت ها راه یافته است. در کاوش های انجام شده در معبد آناهیتای کنگاور می توان به این نتیجه رسید که استفاده از کاسه و کوزه های سفالی در این دوران معمول بوده است سفال های این دوره با لعاب هایی به رنگ های قرمز، خاکستری، سبز و سفید بوده اند.
در دوره ساسانی هنر سفالگری شامل کاسه، کوزه، مجسمه هایی از حیوانات و گلدان ها می شود. این ظروف با نقوش برجسته هندسی و گیاهی و گاهی با خوشنویسی پهلوی باستان تزئین می شدند. نقش مایه های دوره ساسانی تاثیر زیادی بر هنر اسلامی داشته است، طرح های دوره ساسانی شامل حیوانات بالدار، پرندگان افسانه ایی و عقاب است. امروزه تعدادی از سفال های دوره ساسانی در موزه ایران باستان نگهداری می شود. دوره سلجوقی را می توان عصر طلائی تاثیر هنر سفالگری چین بر سفال ایران دانست در دوران صفوی نیز شاه عباس از هنرمندان سفالگر چینی برای تولید ظروف چینی در ایران دعوت به عمل آورد. از مناطق مهم سفاگری ایران منطقه کلپورگان سیستان و بلوچستان است که همچنان به شیوه 3000 سال پیش به ساخت آثار سفالی مشغول اند. از مناطق مهم دیگر میتوان به لالجین همدان و روستای شهرضا اشاره کرد.
کلید واژه ها:
هنر سفالگری، سفالگری ایرانی، سفال لاله‌جین، سفال میبد، سفال شهرضا، صنایع دستی ایران، هنرهای سنتی، چرخ سفالگری، لعاب کاری، نقوش سفال، موزه سفالینه، کارگاه سفالگری
