نمایشگاه هنر ایران: دو اصطلاح خاص نقاشی: “هودجتریا و تئوتوکوس” و “بانو الیسا”
در این بخش به معرفی و بررسی اصطلاحهای «هودجتریا و تئوتوکوس» و «الیسا» میپردازیم.
هودجتریا و تئوتوکوس (Hodegetria and Theotokos)
هودجتریا یا بانوی راهبر (Hodegetria) عنوانی است که برای نقاشیهای مدونا (مریم مقدس) و کودک استفاده میشود. این لغت از ادبیات یونانی گرفته شده و به معنی بانویی است که راه را میداند.این نقاشیهای قدیمی به خصوص آنهایی که پیش از رنسانس نقاشی شدهاند، هودجتریا نامیده میشدند. این اصطلاح هنوز در میان هنرمندان برای نقاشیهایی از مریم مقدس و کودکی مسیح کاربرد دارد.
نمایشگاه هنر ایران: تئوتوکوس (Theotokos) نامی یونانی برای مریم مقدس است. ترجمه دقیق این لغت کسی که خدا از او متولد شده، است. بنابراین نقاشیهای هودجتریا و تئوتوکوس از لحاظ تخصصی به نوعی با هم ارتباط نزدیکی دارند.
نمایشگاه هنر ایران: گرچه هر دو این نامها برای نقاشیهایی از مریم مقدس و کودکی مسیح به کار میروند، در نقاشیهای هودجتریا یک تفاوت کوچک به چشم میخورد. در این نقاشیها مریم مقدس مسیح را در آغوش دارد و در عین حال به او به عنوان نمادی از رستگاری اشاره میکند.
الیسا یا بانو الیسا (Eleusa Or Madonna Eleusa)
نقاشیهای الیسا نیز شامل مریم مقدس و کودکی مسیح هستند. تفاوت کوچک این نقاشیها در حالت سوژه است. اگر در تصویر نقاشی شده، گونههای مریم مقدس و مسیح یکدیگر را لمس کنند، این نقاشی الیسا یا بانو الیسا نامیده میشود. الیسا عطوفت و مهربانی ترجمه میشود. این نقاشیها نمایشی از مریم مقدس به عنوان بانوی عطوفت و مهربانی است.