سوخت نگاری چرم

خرید و فروش محصولات صنایع دستی سوخت نگاری چرم

نمایشگاه هنر ایران: در معنی اصطلاحی هنر سوخت ، نصیری امینی در کتاب صحافی سنتی چنین نوشته است : « ... آن را سوخت یا سوخته ، گویا به این جهت گویند که اهالی اصفهان به رنگ تیره ، سوخته می گویند. مثلا به رنگ قهوه ای تیره که معمول نقاشان است ، قهوه ای سوخته می گویند و چرم یا تیماج روکش جلدها هم که غالبا به رنگ های تیره رنگ می شده به این نام شهرت یافته است ...»

هنر سوخت ابتدا در جلد سازی به کار گرفته شد. جلدهای سوخت به همراه جلدهای ضربی در دوره تیموریان ابداع شدند اما آنچه مسلم است این هنر در دوران صفوی اوج گرفت و جلدهای چرمی سوخت بسیاری در انواع و رنگ های مختلف از این دوران به یادگار مانده است. بعد از این جلد های چرمی ، هنرمندان اصفهانی درصدد آن برآمدند تا از این هنر برای تهیه تابلو نیز استفاده کنند. میرزا آقا امامی از هنرمندان اواخر دوره قاجار، طرح هایی را روی چرم به صورت سوخت به اجرا در آورد. آثار وی علاوه بر موزه هنرهای ملی و موزه سعد آباد ، در نزد مجموعه داران خصوصی نگهداری می شوند.

برای تهیه جلد یا تابلو سوخت ابتدا چرم را به طور کامل دباغی می کنند تا چربی ها و مواد زائد آن گرفته شود. سپس طرح مورد نظر را با رنگ سفید یا رنگی دیگر که بر روی چرم مشخص باشد را بر روی آن می کشند. سپس قالب های داغ را بر روی قسمت های مورد نظر طرح قرار می دهند. قبل از این کار جایی را که باید قالب گذاشته شود را نم دار می کنند. بعد از گذاشتن قالب داغ آن را با چکش بر روی چرم می کوبند تا نقش به صورت فرورفتگی و برجستگی نمایان گردد. این قالب های داغ محل مورد نظر را به صورت سوخته و قهوه ای رنگ در می آورد. به همین سبب به این اثر سوخت یا سوخته می گویند. بعد از اتمام کار برای زیبایی بیشتر برجستگی های ایجاد شده را با آب طلا تزئین می کنند. در گذشته از این روش برای تزئین جلد کتاب های نفیس همانند قرآن استفاده می کردند.