نمایشگاه هنر ایران: انواع طراحی و وسایل مورد نیاز آن
امروزه از جوهرهای رنگی، آبرنگ و پاستل نیز برای طراحی استفاده میکنند. موادی که بعنوان زمینه طراحی بکار میروند معمولا عبارتند از کاغذ، مقوا و پارچه. کاغذ رایجترین زمینه برای طراحی است. طراحی مواد عمدهای را در بر میگیرد که عبارتند از مداد، ذغال، مرکب و کاغذ. در عصر رنسانس مدادهای سربی و نقره بعنوان ابزار طراحی بکار رفت.
کیفیت کاغذ با استحکام آن، بافت سطح آن و رنگ آن مشخص میشود. “رنگ کاغذ در طراحی دارای اهمیت ویژه است. هرچه رنگ کاغذ روشنتر باشد، تیره روشنهای ظریفتری میتوان روی آن ساخت” در طراحی بطور عمده کاغذ سفید بکار میرود.اما روی کاغذ رنگین یا به اصطلاح تن دار هم کار میکنند. کیفیت کاغذ انتخابی برای کار، باید متناسب با ابزاری که با آن طراحی انجام میشود، باشد. برای مثال کاغذهای دارای سطح صاف مناسب کار با ذغال و پاستل نیستند و بیشتر برای طراحی با سر قلم و مرکب یا سر ماژیک و راپید مناسب اند. کاغذهای کلفت و زبر و دانه دار برای کار با ذغال و پاستل مناسب اند. در طراحیهای طولانی و سنگین باید کاغذ محکم و با دوام بکار برده شود تا ضمن کار سطح آن خراب نشود.
وسایل دیگر طراحی
موادی مانند پاک کن، پاک کن خمیری و محو کن نیز در طراحی بکار میروند. یک پاک کن خوب نرم، باید هنگام کار براحتی روی کاغذ حرکت کند و ضمن پاک کردن جای مورد نظر، از خود اثر باقی نگذارد. پاک کن خمیری معمولا در طراحی با ذغال بکار میرود. این پاک کن بتدریج سیاه شده و دیگر ذرات ذغال را برنمیدارد. پاک کن خمیری تا وقتی که خوب سیاه شود و دیگر ذرات ذغال را برندارد، مورد استفاده است. محو کن نیز چنانجه از اسم آن پیداست سایه را محو میکند. محو کن را از کاغذ یا جیر آهار زده ( یا چسب نشاسته ) درست میکنند. محو کن به شکل استوانهای است که دو سر آن مخروطی شکل است. طول آن به اندازه مدادهای معمولی و کلفتی آن نیز از کلفتی یک مداد تا کلفتی انگشت دست متفاوت است. از محو کن بیشتر برای ظریفکاری و محو کردن تنهای ظریف استفاده میشود.
مواد طراحی و راههای کاربرد آنها:
طراحی با مداد:
نمایشگاه هنر ایران: مدادها برای طراحیهایی که ابعاد بزرگ ندارند بکار میروند. در جامعه ما امروزه بیشتر از همه از مدادهای گرافیتی استفاده میشود. مداد طراحی گرافیتی از ترکیب کربن کریستالی و آلومین و مواد دیگر تشکیل شده است. مدادهای B که نوک نرمتری نسبت به باقی مدادها دارند برای طراحی مناسبند و شمارههای بالاتر آن مانند 6B و یا 8B نوکهای بسیار نرم دارند و در نتیجه تیرگیهای عمیق تری ایجاد میکنند. پس از فراگیری نسبی طراحی با مداد میتوان طراحی با ذغال و ابزار دیگر را آغاز کرد.
طراحی با ذغال
ذغال تقریبا حرفهایترین ابزار طراحی محسوب میشود. سرعت عمل طراحی با ذغال، و نرمی و انعطاف آن، از ویژگیهای برجسته ذغال محسوب میشود. ذغال طراحی را از سوزاندن بدون هوای شاخههای باریک درخت مو و یا توس بدست میآورند. از پهنای ذغال برای بوجود آوردن لکههای تونال در سطوح بزرگ استفاده میشود که یاد آور ضربات قلم موی پهن در نقاشی میباشد و طراحی کردن با ذغال میتواند مقدمهای برای شروع نقاشی باشد. ذغال طراحی اثر با دوامی بروی کاغذ ندارد و برای تثبیت و نگه داشتن اثر آن میبایست از تثبیت کنندهها استفاده کرد. کاغذهای با زمینه زبر و پرزدار برای طراحی با ذغال مناسب ترند.
امروزه طراحی با پودرهای ذغال بوسیله قلم مو بسیار رایج گشته است.
طراحی با مرکب
نمایشگاه هنر ایران: مرکب طراحی معمولا در شیشهها عرضه میشود و میتوان آن را به همان صورت بکار برد. با افزودن آب هنگام کار، تنهای روشنتر بوجود میآید. تکنیک کار با مرکب بستگی به ابزار مورد استفاده دارد. رایجترین ابزارها عبارتند از قلم فلزی، قلم نئی، قلم موهای زبر و نرم، خودنویس، راپید و غیره. از خودنویس و قلم فلزی و راپید و قلم نئی برای طراحی خطی و از ابزارهای دیگر هم برای طراحی خطی و هم برای تونال استفاده میشود. کاغذ مورد استفاده در قلم فلزی و خودنویس و قلم نئی میبایست کلفت و محکم و سفید و حتما صاف باشد. کاغذهای گلاسه مناسبترین هستند. در طراحی با این ابزار امکان اصلاح اشتباه وجود ندارد با وجود این برای رفع اشتباههای کوچک قسمت اشتباه را با تیغ میتراشند و یا با رنگ سفید هم رنگ کاغذ میپوشانند.
طراحی با مرکب و قلم مو (آب مرکب)
این تکنیک وجوه مشترکی با طراحی با ذغال و کار نقاشی اجرا شده با ضربات قلم موی پهن در نقاشی رنگ روغن دارد. قلم موهای تکنیک آب مرکب همان قلم موهای مورد استفاده در آبرنگ هستند و بر دو نوع تخت یا گرد میباشند. عمدهترین روش طراحی آب مرکب یا همان قلم مو و مرکب روش قلم موی خشک و روش قلم موی خیس یا نرم است. در روش قلم موی خشک قلم موی زبر لازم است و معمولا مرکب آن نیز با آب رقیق نمیشود. در روش قلم موی خیس مرکب با آب رقیق شده و تنهای متفاوت با یکدیگر ایجاد میشود.
طراحی با پاستل
پاستل اغلب به شکل قطعات مستطیلی و یا استوانهای ساخته میشود. بزرگترین نارسایی پاستل بند نشدن آن بروی کاغذ و نیاز به تثبیت کنندهها میباشد که خود تثبیت کنندهها باعث عوض شدن تنها و رنگهای پاستلی میشوند. کاغذهای دارای سطح زبر و پرزدار برای کار با پاستل مناسبترند. پاستل را همراه با آبرنک و گواش و رنگهای چسبی میتوان استفاده کرد.