نمایشگاه هنر ایران: هنگام عکاسی خیابانی از این ترفندهای جذاب غافل نشوید
عکاسی خیابانی یکی از چالش برانگیزترین سبک‌های عکاسی است ولی برخی اوقات می‌تواند نتایج خیلی خوبی برای شما به همراه داشته باشد. عکاسی از مردم در حالی که زندگی روزمره خود را ادامه می‌دهند اصلا کار آسانی نیست. برای این کار به صبر، سخت‌کوشی و برخی اوقات شجاعت نیاز دارید. در این مقاله نگاهی خواهیم داشت به اینکه عکاسی خیابانی چیست و اینکه این سبک چه تفاوت‌هایی با سبک‌های دیگر دارد. همچنین چند نکته برای شروع کار با شما به اشتراک خواهیم گذاشت. عکاسی خیابانی یکی از چالش برانگیزترین و در عین حال زیباترین سبک‌های عکاسی است. مثل عکاسی حیات وحش، شما برای گرفتن یک عکس خیابانی به صبر، سماجت و شانس زیادی نیاز خواهید داشت. شما باید مثل عکاسی ورزشی سریع واکنش نشان دهید و باید مثل عکاسی مسافرتی با داستان‌سرایی آشنا باشید. در نهایت هم باید مثل یک عکاس منظره کادر را به گونه‌ای ببندید که مخاطب را به خودش جذب کند. در صورتی که حس می‌کنید به این سبک عکاسی علاقه‌مند هستید، تا انتها با ما همراه باشید.
عکاسی خیابانی چیست؟
عکاسی خیابانی به زبان ساده ثبت صادقانه‌ی رخدادهایی است که در محیط‌های عمومی انجام می‌شود. برخلاف اسمی که این سبک دارد، لزوما نیازی نیست این اتفاقات داخل خیابان رخ دهند، بلکه می‌توانید در هر مکانی به عکاسی خیابانی بپردازید. برای مثال همیشه می‌توانید سوژه‌های خیلی خوبی در داخل وسایل حمل و نقل عمومی پیدا کنید. شهرهای کوچک و مناطق حومه‌ای نیز برای عکاسی خیابانی مناسب هستند. اینکه در یک شهر بزرگ زندگی نمی‌کنید، دلیل خوبی برای شروع نکردن عکاسی خیابانی نیست.
چه چیزی باعث خلق یک عکس خیابانی خوب می‌شود
در حال حاضر شبکه‌های اجتماعی سرشار از عکس های خیابانی متوسط و معمولی هستند. فقط گرفتن لنز دوربین به سمت یک نفر که داخل خیابان ایستاده است باعث نمی‌شود شما یک عکاس خیابانی باشید. مانند تمامی سبک‌های عکاسی، کادربندی عکس می‌تواند فرق یک عکس خوب و متوسط را مشخص کند.
نمایشگاه هنر ایران: یک عکس خیابانی خوب به یک سوژه‌ی واضح و مشخص نیاز دارد. تمام قوانین ترکیب‌بندی مثل قانون یک سوم، خطوط راهنما، استفاده از فضای منفی، تقارن، قاب‌بندی و… نیز در این سبک از عکاسی کاربرد دارند. سعی کنید با عکس‌های خودتان یک داستان را بازگو کنید. شما باید عکس‌هایی بسازید که مخاطب را درگیر کنند و او را وادار کنند که از خودش درمورد عکس سوال بپرسد.
آیا برای عکاسی خیابانی به سوژه انسانی نیاز داریم؟
در مورد این موضوع بحث‌های زیادی وجود دارد. خیلی‌ها عقیده دارند که در عکاسی خیابانی به سوژه انسانی نیاز داریم. اما من به شکل دیگری فکر می‌کنم. با اینکه لزوما نیاز نیست در عکس‌های خیابانی سوژه‌های انسانی وجود داشته باشد اما استفاده از انسان برای نشان دادن اینکه کسی آنجا بوده است ضروری است. برای مثال می‌توانید از سایه‌ی انسان‌ها استفاده کنید و یا وسایلی که توسط مردم به جا مانده است را به تصویر بکشید. این تصاویر بیننده را به این فکر می اندازد که داستان اشیاء جامانده چیست.
آیا تمام عکاسی های خیابانی بصورت مخفی انجام می شود ؟
این موضوع هم مورد بحث است. خیلی از افراد عقیده دارند که تمامی عکس های خیابانی باید به صورت مخفی گرفته شوند. اما برخی عقیده دارند که پرتره خیابانی هم جزء عکاسی خیابانی دسته‌بندی می‌شود. برای گرفتن پرتره خیابانی شما باید با سوژه ارتباط برقرار کنید. ارتباط برقرار کردن با غریبه‌ها ممکن است برای کسانی که تازه شروع به کار کرده‌اند، مقداری ترسناک باشد اما با این روش می‌توانید عکس‌های خیلی خوبی بگیرید. در ادامه در مورد غلبه بر ترس هم صحبت خواهیم کرد.
یکی دیگر از انواع عکاسی خیابانی غیرمخفیانه مواقعی رخ می‌دهد که با سوژه ارتباط چشمی مستقیم برقرار می‌کنید. برخی عقیده دارند که ارتباط چشمی خودانگیختگی صحنه را از بین می‌برد و باعث تغییر صحنه می‌شود. من معمولا با سوژه ارتباط چشمی برقرار نمی‌کنم اما در صورتی که متوجه حضور من شود هم عکس را حذف نمی‌کنم. این ارتباط‌های شانسی معمولا باعث افزایش زیبایی عکس می‌شود و ارتباط چشمی هم عکس را صمیمانه‌تر می‌کند.
تجهیزات موردنیاز برای عکاسی خیابانی
برای عکاسی خیابانی هرچقدر تجهیزات کمتری به همراه داشته باشید بهتر است. شما باید در خیابان نامرئی باشید و به همین خاطر بهتر است از یک دوربین کوچک استفاده کنید. البته این بدین معنی نیست که با یک دوربین DSLR نمی‌توانید به عکاسی خیابانی بپردازید اما این کار ممکن است باعث لو رفتن شما شود.
نمایشگاه هنر ایران: لنزهای پرایم برای عکاسی خیابانی بهتر هستند. این لنزها نسبت به لنزهای زوم کوچک‌تر هستند. علاوه بر این با استفاده دائم از یک فاصله کانونی، قبل از اینکه حتی دوربین را بالا بیاورید، می‌توانید کادر تصویر را تشخیص دهید. داخل خیابان اتفاقات خیلی سریع رخ می‌دهند و به همین خاطر باید خیلی سریع واکنش نشان دهید. به همین خاطر با حذف متغیر زوم از معادله، خیلی زودتر می‌توانید کادر تصویر خود را مشخص کنید. به جز دوربین وسایلی که باید همراه داشته باشید عبارتند از باطری اضافه، کارت ویزیت، تلفن همراه و کارت شناسایی. توصیه می‌شود که هیچ نوع لنز اضافه‌ای با خودتان حمل نکنید. زیرا این کار تصمیم‌گیری را برای شما سخت می‌کند. بهتر است به جای زوم کردن با لنز خودتان به سوژه نزدیک شوید و هیچوقت با خودتان فکر نکنید که اگر یک لنز دیگر داشتم چه اتفاقی می‌افتاد.
کفش راحت هم دقیقا به اندازه تجهیزات مهم است. برای عکاسی خیابانی ممکن است در طول یک روز ۱۰ تا ۱۵ کیلومتر پیاده‌روی کنید و به همین خاطر باید یک کفش راحت داشته باشید. لباس پوشیدن نیز مهم است و باید لباس‌هایی بپوشید که توجه اضافی را به خودتان جلب نکنید.
قوانین اخلافی
در اکثر کشورهای دنیا عکاسی در محیط‌های عمومی آزاد است و نیاز به هیچگونه مجوزی ندارید. اما حتی در صورتی که در فضاهای باز هم عکاسی می‌کنید باید تا حدودی به حریم خصوصی افراد احترام بگذارید. برای مثال عکاسی از اتاق خواب یک نفر درحالی که داخل خیابان ایستاده‌اید غیراخلاقی و به احتمال زیاد غیرقانونی است.
لبخند و احترام
در عکاسی خیابانی احترام گذاشتن به بقیه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در صورتی که کسی دوست ندارد از او عکس بگیرید، معذرت‌خواهی کنید و به دنبال یک سوژه دیگر بگردید. خیابان پر از افراد جالب است و مطمئنا به زودی می‌توانید یک سوژه بهتر پیدا کنید.
نمایشگاه هنر ایران: لبخند زدن نیز کمک خیلی زیادی به شما می‌کند. در صورتی که کسی متوجه شد شما در حال عکاسی از وی هستید، سعی کنید لبخند بزنید و از او تشکر کنید. به احتمال زیاد او نیز به شما لبخند خواهد زد و مشکلی پیش نخواهد آمد. در صورتی هم که از شما خواست عکس را حذف کنید حتما این کار را انجام دهید.
عکاسی از کودکان
اصول اخلاقی عکاسی از کودکان کمی پیچیده است. در صورتی که پدر و مادر کودک در همان اطراف وجود داشته باشد حتما قبل از گرفتن عکس از آنها اجازه بگیرید. در صورتی هم که کسی اطراف نبود سعی کنید به شکلی عکس بگیرید که صورت سوژه در آن مشخص نباشد.
عکاسی از افراد بی خانمان
برای عکاسی از افراد بی‌خانمان بهتر است برای چند دقیقه خودتان را در جای آنها قرار دهید. در صورتی که شما جای آنها بودید، دوست داشتید کسی از شما عکس بگیرد؟
ده نکته و ایده برای شروع عکاسی خیابانی
نمایشگاه هنر ایران: عکاسی از افراد غریبه در ابتدا می‌تواند کمی ترسناک باشد. برای اینکه راحت‌تر بتوانید شروع کنید، این نکات را در نظر داشته باشید:
۱- عکاسی از فاصله دور
تا زمانی که برای نزدیک شدن به سوژه‌های خودتان راحت نیستید، سعی کنید از فاصله دورتری به عکاسی بپردازید. البته منظور این نیست که با لنز تله فوتو عکاسی کنید، اما برای مثال می‌توانید از سمت مخالف خیابان به عکاسی بپردازید تا راحت‌تر بتوانید کادر تصویر را تنظیم کنید.
۲- عکاسی از نوازندگان خیابانی
نوازندگان خیابانی به این مورد کاملا عادت دارند. قبل از اینکه از آنها عکس بگیرید مقداری پول به آنها بدهید و مطمئن شوید که متوجه این موضوع شده‌اند. سپس هرگونه عکسی که می‌خواهید بگیرید. از زمان خودتان استفاده کافی را ببرید و از زوایای مختلف به عکاسی بپردازید. در انتها می‌توانید شماره‌ی آنها را هم بگیرید و چند عدد از عکس‌ها را برای آنها بفرستید.
۳- عکاسی از پشت شیشه
خیلی از عکاس‌های خیابانی تازه‌کار از روبرو شدن با سوژه‌های خودشان می‌ترسند. در صورتی که شما هم جزء این دسته از عکاس‌ها هستید سعی کنید از داخل یک ساختمان به عکاسی بپردازید. ممکن است در این صورت احساس امنیت بیشتری داشته باشید. البته در نظر داشته باشید که اگر سوژه متوجه حضور شما شد به او لبخند بزنید.
۴- عکاسی از پشت سر
برای عکاسی خیابانی لزوما نباید از صورت افراد عکاسی کنید. عکاسی از پشت سر یکی از بهترین روش‌ها برای این است که سوژه متوجه حضور شما نشود. به دنبال سوژه‌هایی باشید که لباس‌های جذابی پوشیده‌اند تا بتوانید عکس‌های زیبایی بگیرید.
۵- عکاسی از حیوانات خیابانی
همه عاشق یک عکس زیبا از سگ‌ها و یا گربه‌ها هستند. علاوه بر این عکاسی از سگ‌ها و گربه‌ها معمولا باعث شروع مکالمه با صاحب آنها می‌شود و ممکن است شانس این را به شما بدهد که یک پرتره خیابانی خوب هم بگیرید. برای عکاسی از حیوانات خیابانی بهتر است از زاویه پائین عکاسی کنید. یک عکس از فاصله نزدیک و زاویه پائین خیلی زیباتر از عکس‌های دیگر است.
۶- صحنه‌آرایی
من از این تکنیک معمولا در مواقعی که یک بکگراند زیبا و نور مناسب داشته باشم استفاده می‌کنم. شما باید زمان کافی داشته باشید تا عبور و مرور مردم و تاثیر نور روی آنها و همچنین ارتباط پس زمینه با آنها را بررسی کنید. پس از اینکه به خوبی صحنه را درک کردید و متوجه شدید که قرار است از چه چیزی عکاسی کنید، می‌توانید کادر تصویر را مشخص نمائید. باید از قبل روی جایی که می‌خواهید سوژه قرار بگیرد فوکوس کنید و منتظر بمانید تا سوژه وارد کادر شود. در این سبک عکاسی داشتن صبر خیلی مهم است. شما نباید اولین کسی که وارد کادر شد شاتر را فشار دهید، بلکه باید صبر کنید تا سوژه‌ی مناسب وارد کادر شود.
۷- عکاسی ضد نور
در عکاسی خیابانی، ضد نور یا سیلوئت روش بسیار خوبی برای ناشناس ماندن سوژه است. به دنبال یک منبع نور قوی یا یک پنجره روشن بگردید و صبر کنید تا سوژه از مقابل آن عبور کند. از جبران نوردهی برای کاهش نور عکس خودتان استفاده کنید و یا نورسنج نقطه‌ای را روی منبع نور تنظیم کنید. هر دو تکنیک باعث تاریک شدن سوژه خواهند شد و پس زمینه را نیز به درستی نوردهی خواهد کرد. مراقب باشید چند سوژه روی هم قرار نگیرند تا هر سوژه به خوبی مشخص باشد. باز هم تکرار می‌کنم باید صبور باشید. انقدر صبر کنید که یک سوژه جذاب وارد کادر شود. عکس‌های ضد نور می‌توانند خیلی زیبا باشند، بنابراین به خوبی این تکنیک را تجربه کنید.
۸- استفاده از نور با کنتراست
خیلی از عکاس‌ها هنگامی که نور سخت است عکاسی نمی‌کنند. اما این مواقع بهترین زمان برای کار با نور و سایه در عکاسی خیابانی است. به دنبال تکه‌های نور بگردید و اثر آنها را روی افرادی رهگذر مشاهده کنید. به دنبال رنگ‌هایی بگردید که از تاریکی خارج می‌شوند. در صورتی که در این شرایط عکاسی می‌کنید، باید خیلی مراقب نوردهی باشید. جبران نوردهی را روی -۱ یا -۲ تنظیم کنید تا مطمئن شوید زمانی که سوژه وارد نور می‌شود، نوردهی به خوبی انجام می‌شود.
۹- منتظر لحظه قطعی بمانید
هنری کارتیه برسون، پدر عکاسی خیابانی در یکی از مصاحبه‌های خودش با واشنگتن پست می‌گوید:«چند صدم ثانیه خلاقانه وجود دارد که شما باید عکس خود را بگیرید. شما باید قادر باشید ترکیب بندی یا بیانی که دنیا در اختیار شما قرار می‌دهد را ببینید و بلافاصله بتوانید کلید شاتر را فشار دهید. فقط در این لحظه است که عکس از خلاقیت کافی برخوردار است. در صورتی که این لحظه را از دست بدهید، صحنه را به صورت کامل از دست داده‌اید.» عکاسی در لحظه‌ی قطعی به مقداری شانس، عکس‌العمل سریع و آشنایی کامل با دوربین نیاز دارد.
نمایشگاه هنر ایران: می‌توانید دوربین را روی حالت اولویت دیافراگم قرار دهید و حساسیت را هم روی خودکار تنظیم کنید تا مطمئن شوید سرعت شاتر به اندازه کافی سریع است. در این صورت مطمئن خواهم بود در صورتی که یک اتفاق ناگهانی رخ دهد، آماده عکاسی از آن هستم. ثبت یک حرکت خیلی ریز می‌تواند تفاوت یک عکس خیابانی خوب با یک عکس عالی باشد.
۱۰- یادگیری روش صحیح نزدیک شدن به افراد غریبه
عکاسی پرتره خیابانی اعتیادآور است. من اولین باری که می‌خواستم یک پرتره خیابانی بگیرم استرس خیلی زیادی داشتم اما پس از گرفتن آن، لذت واقعی را احساس کردم. همان روز من از ۷ یا ۸ نفر دیگر خواستم که مقابل دوربین من بایستند.
کلید اجازه گرفتن از مردم برای گرفتن عکس پرتره خیابانی تملق و چاپلوسی است. به هیچ عنوان نباید با دوربین خودتان در مقابل سوژه ظاهر شوید و او بخواهید در مقابل آن بایستد. بهتر است دوربین را کنار بگذارید و ابتدا از آنها تعریف کنید. برای مثال بگوئید لبخند خیلی زیبایی دارند یا موهای آنها در حالی که آفتاب از پشت سرشان می‌تابد خیلی زیبا است. باید با سوژه صحبت کنید و به او بگوئید که عکاس مستند هستید. پس از اینکه یک رابطه نسبتا صمیمی بین شما شکل گرفت می‌توانید دوربین خود را بیرون بیاورید و از فرد موردنظر بپرسید که آیا دوست دارد از او عکس بگیرید یا نه!
برای گرفتن عکس پرتره خیابانی باید چند نکته را به یاد داشته باشید. اول از همه قبل از نزدیک شدن به سوژه مطمئن شوید که تنظیمات دوربین آماده است. مطمئنا نمی‌خواهید بعد از اینکه سوژه به شما اجازه عکاسی را داد مشغول تنظیم کردن دوربین شوید. همچنین اصلا عجله نکنید. پس از اینکه فرد موردنظر به شما اجازه عکاسی داد، معمولا این امکان را دارید که چند عکس مختلف از سوژه بگیرید. در صورتی که حس می‌کنید نور خوب نیست، از سوژه بخواهید کمی جابجا شود. در پایان نیز شماره خودتان را به سوژه بدهید تا یک نسخه از عکس را برای خودش بفرستید.
جمع‌بندی
هنگامی که تازه وارد عکاسی خیابانی می‌شوید خیلی درگیر واژه‌ها نشوید. به جای این کار زندگی خیابانی را از دریچه نگاه خودتان ثبت کنید. از فواصل کانونی مختلف استفاده کنید تا بهترین فاصله را برای خودتان پیدا کنید. نورهای مختلف و تاثیر آنها روی سوژه را بررسی کنید و در نهایت و مهم‌تر از همه خوش بگذرانید.
نمایشگاه هنر ایران: در صورتی که می‌خواهید مهارت‌های عکاسانه خودتان را گسترش دهید و آماده‌ی پذیرفتن چالش ثبت احساسات، حرکات و لحظاتی هستید که هرکدام حاوی یک داستان هستند، پس از ژانر مناسب شماست. در صورتی که این سبک عکاسی را شروع کنید متوجه خواهید شد که ثبت لحظاتی که زندگی روزمره را می‌سازند خیلی لذت‌بخش است. علاوه بر این مهارت‌های شما به عنوان عکاس نیز بهبود خواهد یافت. چیزهایی که در کف خیابان یاد می‌گیرید را می‌توانید در دیگر سبک‌های عکاسی نیز امتحان کنید.
