نمایشگاه هنر ایران: انواع نورسنجی در دوربین عکاسی
شاید شما تا به حال فقط با نورسنجی خودکار (automatic metering) دوربین تان کار کرده باشید. همین طور که شما توانایی هایتان درعکاسی دیجیتال زیاد می‌شود و پیشرفت می‌کنید، ممکن است هنگام روبه رو شدن با صحنه‌هایی با نورهای مختلف، احساس ناامیدی کنید. یادگیری حالت‌های نورسنجی، یک راه کلیدی است برای اینکه شرایط نوری مختلف، کمتر ترسناک به نظر برسد.
آیا لازم است شما خودتان را به زحمت بیندازید و وضعیت نورسنجی (metering modes) و حالت‌های مختلف آن را یاد بگیرید؟ ما مطمئن هستیم که می‌توانیم شما را به یادگیری آن ترغیب کنم.
بیایید هر چه سریع‌تر سراغ این راهنمای حالات نورسنجی برویم.
نورسنجی چیست؟
قبل از یادگیری حالت‌های مختلف نورسنجی دوربین تان، حیاتی است که مفهوم نورسنجی را درک کنید. دانستن این نکته قبل از یادگیری در مورد حالت‌های نورسنجی اختصاصی دوربین مهم است.
” نورسنجی” به معنای خواندن نور است. یک تصویر که به طور کامل در معرض نور قرار گرفته است؛ از سه تن نور تشکیل شده است: سایه‌ها، میانه‌ها و هایلایت ها.
نمایشگاه هنر ایران: تصویر زیر این سه تن مختلف نور را به خوبی نشان می‌دهد. تپه‌های جنگلی در پیش زمینه و ابر تاریک نشان دهنده سایه‌ها هستند، سقف معبد و شخص نشان دهنده میانه‌ها هستند، و ابرهای روشن نمایانگر هایلایت‌ها هستند.
دوربین عکاسی شما دارای یک ابزار هوشمند به نام ” نورسنج” است که به شما امکان می‌دهد تا نوردهی صحیح را با تعادل سایه‌ها، نورهای میانی و هایلایت‌ها تعیین کنید. شما وقتی که چشم خود را روی منظره یاب قرار می‌دهید، نورسنج را در پایین کادر (فریم) مشاهده خواهید کرد.
خواندن نور از صحنه
حالت‌های نورسنجی دوربین شما، کنترل می‌کند که نورسنج از کدام قسمت (قسمت ها) از صحنه شما را برای خواندن نور استفاده می‌کند.
همچنین این مقاله را هم بخوانید: سن دیسک کارپوریشن چیست؟
مثال زیر را در نظر بگیرید. اگر شما در تصویر فقط از اژدها برای نورسنجی استفاده کنید و عکس بگیرید، اژدها به درستی نوردهی می‌شود. با این حال، احتمالا آسمان خیلی روشن می‌شود.
حال اگر من فقط از آسمان نورسنجی کنم، آسمان به درستی نوردهی می‌شود، اما اژدها کمی تاریک خواهد شد. با این حال، اگر من یک بخش گسترده تری از صحنه را نورسنجی کنم، می‌توانم نورگیری متعادل تری بدست آورم.
چهار حالت نورسنجی اصلی:
حالا، اجازه دهید به مسئله دشوار این مقاله بپردازیم. در اینجا، من می‌خواهم توضیح دهم که هر یک از چهار حالت نورسنجی دوربین شما کدام اند و چگونه تصاویر شما را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
اما قبل از اینکه شروع کنیم، یک توضیح در مورد این که نورسنجی دوربین شما چگونه کار می‌کند؛ می‌دهیم.
تن‌های بسیار روشن و تاریک می‌توانند نور سنج شما را فریب دهند. چرا؟
نمایشگاه هنر ایران: چونکه نورسنج طراحی شده است تا هر تن نوری را به چیزی به نام “18درصد خاکستری” تبدیل کند. یک کوه پوشیده شده از برف و یا یک ماشین سیاه و سفید را تصور کنید.
آیا می‌خواهید دوربین شما این تن‌های نور را اصلاح کند تا تصویرتان 18درصد خاکستری به نظر برسد ؟ یا می‌خواهید از آن تن‌ها به همان کیفیتی که چشمتان آن‌ها را می‌بیند خروجی گزفته شود؟ پاسخ برای شما روشن است، اما نه برای نور سنج شما.
بنابراین کار شما این است که تصویر خود را بر روی هیستوگرام (histogram) بررسی کنید و تشخیص دهید که آیا برای صحنه شما مناسب است یا نه. اگر درست نبود؛ شما می‌توانید از جبران نوردهی (Compensation Exposure) برای تنظیم آن استفاده کنید (هنگام عکاسی در حالت Aperture یا حالت Shutter Priority).
نورسنجی ماتریسی (Matrix Metering Mode)
نورسنجی ماتریسی یک حالت طبیعی است که در ابتدا توضیح داده می‌دهیم؛ زیرا دوربین شما به عنوان استاندارد یا پیش فرض از آن استفاده می‌کند. نورسنج شما از سرتاسر صحنه به طور کامل، نور را می‌خواند. با استفاده از این اطلاعات، پردازنده آن برد دوربین شما، محاسبات متعددی را برای تعیین یک نوردهی صحیح توسط هایلایت‌های متعادل، نورهای میانه و سایه‌ها انجام می‌دهد.
نورسنجی دایره مرکز (Center-Weighted Metering Mode)
تصور کنید که شما به آرامی درون یک فریم زوم می‌کنید. حالت نورسنجی ماتریسی، نور را از سرتاسر کل صحنه می‌خواند، درحالیکه نورسنجی دایره مرکز، ترجیحا نور را به سمت وسط می‌برد. نورسنجی دایره مرکز از بخش بزرگی از فریم استفاده می‌کند، نه صرفا از کل فریم. این موضوع بین تولید کنندگان متفاوت دوربین‌های عکاسی با هم فرق می‌کند، اما معمولا بین 60 تا 80 درصد از فریم را در بر می‌گیرد.
نورسنجی موضعی (Partial Metering Mode)
نمایشگاه هنر ایران: اگر نورسنجی دایره مرکز باعث به وجود آمدن زوم کمی‌شود، نورسنجی موضعی یک پیشرفت بزرگ و یک جهش بزرگ به سمت جلو است. این بار، نور سنج شما از یک منطقه به اندازه 6 تا 15 درصد از مرکز صحنه، نور را می‌خواند. (بستگی به شرکت سازنده دوربین شما دارد.)
من در حالت تقدم دیافراگم (Aperture Priority) عکاسی می‌کردم. من قبل از گرفتن عکس، مرکز نقطه فوکوس را تنظیم کردم. انجام این کار، به دوربین من اجازه می‌دهد تا نور را از 10 درصد از فریم در اطراف محیط بخواند.
سپس، من از دکمه قفل نوردهی (exposure lock button) استفاده کردم. توجه داشته باشید که این دکمه عمدتا برای استفاده به همراه مد تقدم دیافراگم یا تقدم شاتر (Aperture or Shutter Priority mode) استفاده می‌شود. با استفاده از دکمه قفل نوردهی (exposure lock button)، شما نوردهی را ثابت نگه داشته و می‌توانید عکس را بدون تغییر تنظیمات دوباره ثبت کنید.
و اما اخرین و جالب‌ترین مورد نورسنجی!
حالت نورسنجی نقطه ای، نور را بین 1 تا 5 درصد از صحنه شما می‌خواند. من شخصا از نورسنجی نقطه‌ای بیشتر از دیگر حالت‌های نورسنجی استفاده می‌کنم، اما اگر شما در حال یادگیری در مورد دوربین عکاسی و نورسنجی باشید؛ ممکن است نورسنجی نقطه‌ای برای شما کمی چالش برانگیز باشد.
استفاده از نورسنجی نقطه‌ای به خصوص با دکمه قفل نوردهی و نقطه اتوفوکوس (AF) مرکزیِ انتخاب شده، مفید است. جهت نورسنجیِ، نقطه مرکزی منظره یاب خود را روی سوژه یا منبع نور نشانه بگیرید. اکسپوژر (exposure) را قفل کنید و دوباره کادربندی کنید، سپس فوکوس کنید و نهایتا عکس بگیرید.
من متوجه شده ام که نورسنجی نقطه‌ای برای عکاسی پرتره و دستیابی به درجه‌ای صحیح از نور روی پوست مناسب است. همچنین، من برای منابع خاص نور مانند یک پرتو نور که از میان یک پنجره عبور می‌کند؛ از نورسنجی نقطه‌ای استفاده می‌کنم، اما فقط زمانی که کم نور بودن مناطق دیگر عکس برایم مطلوب باشد.
نمایشگاه هنر ایران: من توصیه نمی کنم از نورسنجی نقطه‌ای برای عکاسی منظره (landscapes) و طبیعت استفاده کنید مگر اینکه شما به دنبال آزمایش بر روی سایه‌ها باشید.
نتیجه گیری
گام بعدی در اینجا “حالت کاملا دستی” (full manual mode) است که در آن دکمه قفل نوردهی مورد نیاز نیست. اما در ابتدا، نورسنجی اصلی در حالت‌های تقدم شاتر و تقدم دیافراگم استفاده می‌شود.
