نمایشگاه هنر ایران

قالب چلیپا در خوشنویسی و انواع آن

نمایشگاه هنر ایران: قالب چلیپا در خوشنویسی و انواع آن

چلیپا یکی از پرکاربردترین قالبها و شیوه‌های نگارش در خوشنویسی به‌ویژه در ایران است.

یکی از معانی چلیپا مورب است و میتوان گفت قالبی است که در آن متنی را به صورت مورب می نویسند

ازبهترین قالب هایی است که که براى نوشتن رباعى و دوبیتى و قطعات خوشنویسى بخصوص نستعلیق استفاده مى‌شود، که از مجموع چهار سطر و یا مجموع دو قالب دو سطرى ایجاد مى‌شود. سطرها در داخل آن به‌ شکل مورب و کج قرار مى‌ گیرند. در این قالب ، سطرها بسیار دقیق و حساب شده در جاى خود قرار داده مى‌شوند. تقارن میان فضاهاى پر و خالى توازن در قطعه و چلیپا را ایجاد مى‌کند و آن را زیبا جلوه مى‌دهد. در هر دو سطر باید تمام اصول و قواعد دوسطرى رعایت شود.

طول سطرهاى چلیپا نباید زیاد کوتاه یا بلند باشد.
اندازه قلم در چلیپاى معمولی، حدود ۵/۱ تا ۵/۲ میلى‌متر است.

نمایشگاه هنر ایران: خط چلیپا شکلی است از دو خط متقاطع که به زوایای قائم تقاطع کرده باشند. به نوشته امیرخانی چلیپا مورب نوشتن دو بیت یا چهار مصراع از شعری، با مضمون و پیام واحد، در یک صفحه مستطیل است. بدین ترتیب که باید چهار سطر شعر را، که امکان دارد از نظر هندسه حروف و کلمات، ناموزون و ناهمگون باشند، در مجموعه‌ ای تناسب ببخشند، ضمن آنکه در مجموع و در هر چهارسطر، نسبتهای مشترک چون زنجیره‌ای پیوستگی داشته باشند و در آن اصول زیبایی رعایت شود

خوشنویسان قرنِ حاضر در ایران، براساس مشاهدات خود از نمونه‌های تاریخیِ چلیپا و تجربیات خویش تقسیم‌بندی های گوناگونی از چلیپا کردند.
این تقسیم‌بندیها بر دو نوع‌اند:

۱) انواع چلیپا براساس ساختار کرسی سطرها، که عبارت‌اند از:

چلیپای ساده

چلیپاهای مرکب

۲) انواع چلیپا برپایه ترکیب حروف و عبارات در سطرها، که عبارت‌اند از:
الف) چلیپای ساده (موافق)
ب) چلیپای غیرهمگون (ناموافق)
ج) چلیپاهای همساز (دارای ردیف شعری)
د) چلیپاهایی با چند کرسی در هر سطر

مطلبی که مطالعه کردید تلاش داشت تا قالب چلیپا در خوشنویسی و انواع آن را در «نمایشگاه هنر ایران» به شما ارائه دهد، در صورتیکه محتوای این صفحه را کافی نمی دانید یا سوالی دارید از طریق ارسال دیدگاه با ما در میان بگذارید.
اشتراک گذاری

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

+ 18 = 25