اهمیت کیفیت نور در حرفه عکاسی

نمایشگاه هنر ایران: اهمیت کیفیت نور در حرفه عکاسی

نور وسیله اصلی عکاسی است و یک عکاس باید انواع کیفیت های نور را بشناسد و با تکیه بر دانش خود عکاسی کند. اما آیا این تنها تعریف نور است؟

پاسخ این سوال به شخصی که مورد پرسش واقع شده باز می‌گردد. نور از دید چه کسی؟

عکاس ، فیزیکدان ، ساکنین یک لنج مسافربری و یا کودکی در مدرسه !

شما پس از اتمام این مقاله به درک کاملی از مفهوم نور و کیفیت آن خواهید رسید، پس با ما تا آخرین خط همراه باشید.

مبتدیان و عکاسان تفننی ممکن است فقط  2  نوع نور را از هم تشخیص دهند:

1_ نوری که آن‌قدر روشن باشد که بتوان به راحتی عکس گرفت

2_ نوری که خیلی تیره است و شاید تصویر‌برداری را غیرممکن می‌سازد

ولی عکاسان مجرب می‌دانند که این دو نوع نور فقط دو ظهور مختلف از یک کیفیت است؛ درخشش.

کیفیت نور و مفهوم نوردهی

نمایشگاه هنر ایران: بهتر است بدانید که درخشش ( brightness ) یکی از 5 کیفیت مهم نور از لحاظ عکاسی است.

این کیفیت ها عبارتند از :

• درخشش
• رنگ
• جهت
• تضاد
• سایه

هریک از این موارد نقش مهم و تعیین کننده‌ای در تولید عکس ایفا می‌کند. این فاکتورها را تا حد زیادی می‌توانید کنترل کنید. در ادامه، با انواع کیفیت های نور و تعریف هنری درخشش آشنا خواهید شد:

درخشش چیست؟

درخشش ( شدت ) واضح‌ترین کیفیت نور است. دامنه آن از انعکاس خیره‌کننده خورشید روی یخ و برف تا فقدان مجازی نور در شب وسعت یافته است.

تاثیر درخشش را روی عکاسی به طوری کلی به دوسته تقسیم می‌کنند:

1. در حالت تصویر اثر می‌گذارد 
2. نوردهی را تعیین می‌کند

1_ درخشش در حالت تصویر اثر می‌گذارد

یک محیط نورانی و درخشان مردم را در حالتی سبک‌تر و بی‌تکلف‌تر قرار می‌دهد. عکاسان حرفه ای از این نکته بهره می‌جویند و اطمینان حاصل می‌کنند که درجه درخشش تصویر آنان با حالت مورد نظر و شخصیت موضوعشان هماهنگی دارد. برای رسیدن به کیفیت مورد نظر، عکاسان سه وسیله کنترل در اختیار دارند که به ترتیب آن‌ها را برسی خواهیم کرد :

1_ انتخاب و امتناع

اگر شرایط نوری طوری است که با حالت مورد نظر در عکس مطابقت دارد، ادامه دهید و عکس را بگیرید. در این غیر صورت، تا یافتن شرایط نوری مناسب صبر کنید.

2_ نورپردازی مصنوعی ترتیب دهید

نوع و مکان نورافکن های خود را بر اساس حالتی که می‌خواهید انتخاب کنید:

لامپ های با قدرت وات زیاد یا کم و لامپ هایی که برای کنترل کامل درخشش موثر موضوع در مکانی نزدیک یا دور از موضوع قرار داده می‌شوند.

3_ نوردهی را به هنگام چاپ تغییر دهید

نوردهی های کوتاه به نسبت نوردهی های طولانی، چاپ های روشن‌تری را در اختیار عکاس قرار می‌دهند. با توجه به این مسئله، بدون توجه به غلظت ( چگالی ) نگاتیف می‌توان هرگونه اثری را از خیلی روشن تا خیلی تاریک به‌دست آورد.

آیا درخشش نوردهی را تعیین می‌کند ؟

هر عکاسی می‌داند که هرچه نور بیشتر باشد ( درخشان‌تر باشد )، نوردهی کوتاه‌تر می‌شود.

نوردهی صحیح ابتدایی‌ترین نیاز تولید یک نگاتیف یا اسلاید ( slide ) کامل است. اینجا ممکن است سوال پیش بیاید که منظور از نوردهی صحیح چیست؟

نوردهی صحیح

نمایشگاه هنر ایران: نوردهی صحیح یعنی دقیقا نوری را به فیلم برسانیم که مستلزم تولید یک نگاتیو با چگالی صحیح ( نه خیلی غلیظ و نه خیلی رقیق ) یا اسلایدی با رنگ های به ظاهر طبیعی ( نه خیلی روشن نه خیلی تاریک ) است.

فرونوردهی ( underexpose )

فرونوردهی یا نور کمتر از حد کفایت برای فیلم، نگاتیف هایی خیلی رقیق تولید می‌کند و در نتیجه چاپ هایی بدست می‌آید که فاقد جزئیات در سایه‌هاست و معمولا تضادی بیش از حد دارند. در اسلایدها رنگ‌های روشن، خیلی تاریک و رنگ‌های تیره، تقریبا سیاه می‌شوند.

فرانوردهی ( over exposure )

نور بیش از حد برای فیلم، نگاتیوهایی با غلظت بیش از حد تولید می‌کند و در نتیجه تضاد خیلی کمی در چاپ ها دارد. این شرایط باعث افزایش زمان نوردهی به هنگام چاپ می‌شود.

نتیجه این نوردهی ، اسلاید‌هایی رنگی‌‌ است که در آن رنگ‌های تیره روشن‌تر به‌ نظر می‌آیند و رنگ‌های روشن به طور جزئی یا کلی محو می‌شوند.

نوردهی مطلوب

در عکاسی سیاه و سفید، بهترین نگاتیف ، رقیق‌ترین نگاتیفی است که در نواحی سایه از جزئیات لازم برخوردار باشد. این بدین معناست که در رقیق‌ترین قسمت‌ها هم باید جزئیات باشند، نه اینکه به‌خاطر کدری شیمیایی خاکستری به‌نظر برسد.

چه عواملی نوردهی را تحت تاثیر قرار می‌دهند؟

علاوه بر عوامل درخشش و روشنایی که پیش‌تر به آن اشاره شد، عوامل دیگری نیز وجود دارد که باید مورد ارزیابی قرار گیرد.

خلاصه ای از مهمترین عوامل را در ادامه مقاله با شما در میان خواهیم گذاشت، پس با ما همراه باشید:

1. سرعت فیلم
2. حرکت دوربین
3. عمق موضوع
4. حرکت موضوع
5. رنگ موضوع
6. فاصله موضوع
7. تضاد موضوع
8. عامل قطبی کننده
9. عامل عدسی‌های اضافی
10. عامل واژگونی نور
11. عامل صافی
12. نوع مایع ظهور

سرعت فیلم ( حساسیت فیلم )

بی‌شک یکی از حساس‌ترین و موثر‌ترین عوامل نوردهی، سرعت فیلم است. با تکیه بر این مسئله اولین چیزی که عکاس باید قبل از نورسنجی انجام دهد، اطمینان از برابری حساسیت ASA فیلمی که در دوربین قرار داده شده با حساسیت فیلم دوربین است.

حرکت دوربین

هنگام نوردهی ، برای اطمینان از اینکه تصویر به خاطر حرکت ناگهانی دوربین تار نمی‌شود، بهتر است با کندترین سرعتی که برای عکاسی دوربین روی دست توصیه می‌شود ( 125/ 1 ثانیه ) عکاسی کنید.

نمایشگاه هنر ایران: افرادی که تعادل و دست‌های محکم‌تری دارند، می‌توانند از سرعت‌های پایین‌تری چون 1/60 و حتی 1/30 ثانیه استفاده کنند. سرعت‌های پایین در شرایطی که عکاس می‌تواند از تکیه استفاده کند، بسیار مناسبند.

در شرایط نوری ضعیف، که الزاماً باید از دوربین روی دست استفاده شود، سرعت مهم‌ترین عامل تعیین عدد f به‌شمار می‌آید.

عمق موضوع

حدود منطقه واضح شده در تصویر بستگی به گشودگی دهانه عدسی دارد. هرچه دهانه بسته‌تر باشد، منطقه واضح تصویر، عمیق‌تر است. در مواردی که عمق وضوح تصویری اهمیت بالایی دارد، باید برای نوردهی عامل اصلی را درجه دیافراگم قرار داد و سرعت شاتر را بر اساس آن تعیین کرد.

حرکت موضوع

اگر قرار است از سوژه متحرک عکاسی کنیم، باید اصطلاحاً حرکت را در فیلم منجمد کنیم. برای این کار نیاز‌است تا سرعت شاتر از سرعت حرکت جسم بالاتر باشد. در چنین شرایطی نوردهی به سرعت شاتر وابسته است و عدد f باید بر اساس آن تعیین شود.

تضاد موضوع

نورسنجی ها طوری طراحی شده‌اند که اطلاعات صحیح را برای موضوعی با تضاد متوسط به نمایش درآورند. در عکاسی سیاه و سفید اگر تضاد موضوع بیش از حد زیاد یا کم باشد، با تغییر روند نورخوانی معمولا نتایج بهتری به‌دست می‌آید.

در عکاسی رنگی شرایط متفاوت است. تقریبا می‌توان گفت که کم و زیاد کردن تضاد و نوردهی ناممکن‌است. بهترین کاری که عکاسان در این شرایط انجام می‌دهند، این‌است که در شرایط تضاد بیش از حد، نورخوانی موضوع های روشن‌ تر را انتخاب می‌کنند و می‌گذارند تا قسمت‌های تاریک‌تر عکس بسیار تاریک و سیاه شوند. اگر تضاد موضوع بیش از حد باشد، راهی برای اینکه بتوان سایه_ روشن های تصویر را تقویت کرد وجود ندارد.

رنگ موضوع

برعکس آنچه در ابتدا ممکن است عادی به‌نظر برسد، موضوع های روشن رنگ باید مقداری بیشتر نور بخورند و موضوع های تاریک رنگ باید کمتر نور داده شوند، یعنی بیشتر و کمتر از میزانی که به وسیله نورسنج نشان داده می‌شود. میزان تغییر باید از 1/2 و 3/2 درجه f ، بر اساس اندازه درخشش کلی، بالاتر و یا پایین‌تر از حد متوسط باشد.

فاصله موضوع 

ارزش عدد f بر اساس فاصله بین عدسی و فیلم، وقتی که عدسی در بی نهایت کانونی شده باشد، محاسبه می‌شود. بنابراین هرگونه تغییری در فاصله کانونی باید در ارزش عدد و در نتیجه نوردهی اثر گذارد.

عامل صافی

تمامی صافی‌ها میزان معینی از نور تابشی را جذب می‌کنند که در صورت نبود آن‌ها، این نور تابشی در نوردهی دخالت خواهد داشت.

آخرین نکته:

نمایشگاه هنر ایران: همه ی موارد ذکر شده برای درک بهتر نورسنجی و کنترل کیفیت نور است. شما به عنوان یک عکاس باید بتوانید در موقعیت های مختلف، شدت نور را تنظیم کنید.

اگر به گذشته باز گردیم، دوربین‌ها دارای نورسنجی که میزان شدت نور را محاسبه می‌کند، وجود نداشتند. برای محاسبه میزان نور، عکاسان از نورسنج‎های دستی استفاده می‌کردند. عکس‌ها بر روی فیلم ذخیره می‌شد و عکاسان نمی‌توانستند بلافاصله عکس‌های خود را ببینند، اینجا بود که کیفیت نورسنجی طلایی‌ترین روزهای خود را سپری می‌کرد!

اما امروز تمام دوربین‌های DSLR  دارای نورسنج هستند و کار شما به عنوان یک عکاس صرفا کنترل کیفیت نور است.