با وایت بالانس یا تراز سفیدی آشنا شوید

نمایشگاه هنر ایران: با وایت بالانس یا تراز سفیدی آشنا شوید

تراز سفیدی ( White balance – وایت بالانس )

کمتر کسی است که علاقمند به هنر عکاسی و یا کارآموز این حرفه باشد و واژه ی وایت بالانس یا تراز سفیدی به گوشش نخورده باشد. تراز سفیدی معیاری برای میزان سردی و گرمی رنگ‌­های عکسی است که توسط دوربین ما گرفته می­‌شود و ما می‌­توانیم آن را بر حسب نیاز و خلاقیت­مان توسط تنظیمات موجود در دوربین، تنظیم کنیم. تراز سفیدی در کنار تنظیمات دیگر دوربین­ ما می‌تواند نقش بسیار مهمی در تصویر گرفته شده داشته­ باشد و اگر طبق اصول و خلاقانه تنظیم شود می­‌تواند تا حد بسیاری به زیبایی عکس کمک ­کند.

دمای رنگ‌ها

نمایشگاه هنر ایران: یکی از مشخصه­‌های پرکاربرد نور در نورپردازی ، عکاسی ، فیلمبرداری و ساخت فیلم و انیمیشن، دمای رنگ آن است. اگر اجسام سیاه رنگ را (مانند پلاتین) تا حد معینی گرم کنیم، از آن جسم نور تولید می­‌شود. در هر دمایی، نور تولید شده از جسم سیاه ­رنگ، رنگ خاصی را داراست. به طوری که با بالا رفتن دما، رنگ نور تولید شده به آبی مایل به بنفش می­‌گراید و هر چه دما را کمتر کنیم رنگ نور تولید شده به قرمزی می­‌گراید. برای فهم بهتر این موضوع به نمودار زیر توجه کنید:

همانطور که می‌­بینید رنگ‌های نور تولید شده در دماهای بالاتر متمایل به آبی و رنگ های تولید شده در دماهای پایین­‌تر متمایل به قرمز اند. (در نمودار بالا، کلوین واحد اندازه­‌گیری دما است)

البته این قاعده خلاف نام‌گذاری رنگ هاست و رنگ نور هایی که در دماهای بالاتر تولید شده‌اند را اصطلاحا رنگ­‌های سرد و رنگ نور هایی که در دما‌های پایین‌تر تولید شده‌اند را اصطلاحا رنگ‌های گرم می­‌نامند. در واقع هر چه دمای جسم را بالاتر ببریم، رنگ نور تولید شده از آن سردتر و هر چه دمای جسم را پایین‌­تر بیاوریم، رنگ نور تولید شده از آن گرم‌­تر می‌شود.

در تصویر زیر میزان دمای رنگ نور تولید شده از چند منبع نوری مختلف را می‌­توانید ببینید:

تنظیم وایت بالانس بر اساس نور محیط

می‌توانیم محیط‌های مختلف را براساس نوری که در محیط به اجسام می‌­تابد، بررسی و بر اساس آن وایت بالانس دوربین را تنظیم کنیم. برای مثال محیطی که نور آن توسط لامپ معمولی (تنگستن) تامین می­‌شود، دارای رنگ های گرم‌اند و این رنگ­ها، گاهی باعث می­‌شوند که عکس گرفته شده ما از محیط به طور اغراق‌­آمیزی دارای رنگ‌های گرم باشد و جلوه زیبایی به عکس ما ندهد.

به تصویر زیر دقت کنید:

همانطور که مشاهده می­‌کنید رنگ‌­های اجسام این اتاق به قرمزی می­‌گراید و اصطلاحا گرم‌اند.

اما می­‌توان با استفاده از تنظیمات وایت بالانس دوربین ، به رنگ‌های متعادل­‌تر در عکس رسید:

نمایشگاه هنر ایران: می­‌بینیم که رنگ اجسام در تصویر دوم طبیعی‌­تر و متعادل­‌تر هستند.

تنظیمات مربوط به وایت بالانس در دوربین عکاسی

بسیاری از شما این منو و یا مشابه آن را در دوربین خود دیده اید. در این قسمت به مفهوم و کاربرد هر یک از این گزینه­‌ها می­‌پردازیم:

✓ حالت اتوماتیک (Auto)

این حالت در همه‌ی دوربین های موجود در بازار و دوربین‌های تلفن همراه وجود دارد. در این حالت دوربین بر اساس دمای رنگ و شرایط نوری محیط به صورت خودکار سفیدی تصویر را تنظیم می­‌کند و دوربین می‌­تواند بازه­‌ی دمایی بین ۳۰۰۰ یا ۴۰۰۰ کلوین تا ۷۰۰۰ کلوین را به طور تقریبی تشخیص دهد. در اکثر مواقع، استفاده از این حالت نتیجه‌ی بهتری نسبت به بقیه­‌ی حالت­‌ها برای عکاسی به ما می­‌دهد، اما در برخی موارد به دلیل اینکه الگوهای دوربین برای تنظیم میزان سفیدی در شرایط معمول و نورهای متدوال تهیه شده است، نتایج استفاده از این حالت قابل قبول نیست. همچنین این حالت در شرایطی که سوژه مورد نظر دارای تن رنگی قوی باشد هم نتیجه خوبی به ما نمی­‌دهد.

✓ حالت کلوین (Kelvin)

در این حالت، دوربین رنجی از مقدار دمای رنگ­‌ها را برای تنظیم میزان تراز سفیدی در اختیار ما قرار می‌دهد و می‌­توانیم به صورت دستی و آنی با توجه به محیط مورد نظرمان آن را تنظیم کنیم. برای انتخاب عددی مناسب باید به این نکته توجه کرد که در محیط‌هایی که دارای طیف­‌های نوری سردتر هستند باید اعداد زیادتر را انتخاب کنیم اما در طیف های نوری گرم­تر، باید انتخاب­مان اعداد کم­تر باشد.

✓ حالت‌های پیش فرض

در دوربین­‌های عکاسی چند حالت مختلف به صورت پیش­ فرض برای راحت­‌تر شدن کارمان در انتخاب تراز سفیدی مناسب تعبیه شده است که در اینجا به بررسی آن­ها می‌پردازیم:

الف) حالت ابری (Cloudy)

این حالت به منظور گرم‌تر کردن طیف نوری محیط ابری است چراکه در محیط ابری، رنگ ها سردتر از معمول در تصویر مشخص می­شوند. قاعدتا این حالت دمای رنگ‌ها را پایین می­‌آورد.

ب) حالت فلورسنت (Fluorescent)

نمایشگاه هنر ایران: این حالت مناسب محیط‌هایی است که از فلورسنت به عنوان منبع روشنایی استفاده می‌شود. استفاده از این حالت به تصویر گرفته شده از محیط با روشنایی فلورسنت، طیف نوری گرم می­‌دهد و سردی طیف نوری آن را جبران می­‌کند. این حالت نیز دمای طیف نوری را پایین می‌­آورد.

پ) حالت روشنایی روز یا نور مستقیم (Daylight – Direct Sunlight)

این گزینه مخصوص عکاسی در محیط‌های بیرونی است و تراز سفیدی را برای عکاسی در فضاهای باز تنظیم می­‌کند.

ت) حالت تنگستن (Tungsten)

این حالت مخصوص محیط‌هایی است که در آن از لامپ‌های زرد رنگ معمولی استفاده می­‌شود. به خاطر ایجاد کردن طیف نوری گرم توسط این لامپ‌ها در محیط، استفاده کردن از این گزینه با سردتر کردن طیف نوری، تراز سفیدی را متعادل می­‌کند. این گزینه دمای طیف نوری را بالا می­‌برد.

ث) حالت سایه (Shade)

این حالت مخصوص عکاسی در سایه است و سردی طیف نوری حاصل از سایه، توسط این گزینه می­‌تواند رفع شود. این گزینه دمای طیف نوری را پایین می­‌آورد.

ج) حالت فلاش (Flash)

به خاطر اینکه نور فلاش سرد است، اگر نیاز دارید که از فلاش برای عکاسی استفاده کنید، در صورت فعال کردن این گزینه، سردی طیف نوری حاصل از فلاش با تنظیم کردن تراز سفیدی جبران می­‌شود. این گزینه نیز دمای طیف نوری را پایین می­‌آورد.

✓ حالت سفارشی (Custom)

در شرایطی که انتخاب بین حالات پیش­فرض وایت بالانس برای شما دشوار باشد و یا از آن­ها نتیجه خوبی نگیرید، می‌­توانید از حالت سفارشی استفاده کنید. برای استفاده از حالت سفارشی شما باید توسط دوربین­تان از یک کاغذ سفید در موقعیت نوری­‌ای که می­‌خواهید از سوژه مورد نظرتان عکاسی کنید، عکس بگیرید. سپس توسط دوربین از آن عکس به عنوان مرجع برای تنظیم وایت بالانس استفاده کنید. برای اینکار توصیه می‌­شود که از کاغذ سفید دقیقا در محل و موقعیت سوژه عکس بگیرید.

نمایشگاه هنر ایران: برای تنظیم سفارشی تراز سفیدی پس از قرار دادن کاغذ سفید در محل سوژه، از کاغذ به صورتی عکس بگیرید که تمام کادر را پر کند. حتما عکس از کاغذ را از زاویه‌ای بگیرید که می‌خواهید از سوژه عکسبرداری کنید. در صورت نیاز تنظیمات فوکوس دوربین را هم به حالت دستی جابه­ جا کنید. حال به تنظیمات مربوط به تراز سفیدی دوربین­تان مراجعه کنید و گزینه­‌ی تراز سفیدی سفارشی که در برندهای مختلف با نام های متفاوت مشخص شده است را انتخاب کنید و در آن جا عکسی را که از کاغذ گرفته­‌اید به عنوان مرجع تراز سفیدی انتخاب کنید. حال می­‌توانید بار دیگر به منوی مربوط به تراز سفیدی رفته، گزینه تراز سفیدی سفارشی را انتخاب و از آن استفاده کنید. از این پس عکس‌های گرفته شده تان در آن محیط از میزان تراز سفیدی مناسبی برخوردار خواهند بود و شما از ویرایش مجدد عکس­تان بی­‌نیاز می­‌شوید.

✓ در دوربین های کانن ، تراز سفیدی سفارشی با Custom white balance مشخص شده است

✓ اما در دوربین های نیکون ، تراز سفیدی سفارشی با Preset Manual مشخص شده است.

در مورد تراز سفیدی این نکته را مدنظر داشته باشید که شما می­‌توانید با استفاده از ابزار‌های ویرایش عکس همانند فوتوشاپ هم تراز سفیدی عکس گرفته شده­‌تان را تنظیم کنید، اما تنظیم کردن تراز سفیدی قبل از عکسبرداری ، می­‌تواند نتیجه را تا حدودی بهتر برایتان داشته باشد. یادتان باشد همیشه دقت کردن به جزئیات ریز و قواعد در عکاسی می­‌تواند نتیجه را تا حد بسیاری بهتر کند اما در انتها این خلاقیت ما در استفاده از این معیار هاست که عکس گرفته شده را زیبا می­‌کند.