نمایشگاه هنر ایران: کاربرد رنگ در لباس
بــا دقت به اطراف خود نگاه کنید، چه تعداد رنگ در اطراف خود میبینید؟ در طول تاریخ و در زندگی انســانها، رنگ نقش به سزایی داشته است. رنگ به زندگی گرمی و زیبایی و هیجــان و تحرک میبخشــد. این رنگهای به ظاهر بیزبان یکــی از عوامل بازگو کننده ی احساســات و عواطف درونی انسانها به شمار میروند. حتی آرامش هنگام اســتراحت را مدیون انتخاب صحیح رنگهای اطراف خود هستید، وگرنه هرگز آرامشی این چنین را احساس نخواهید کرد. هرجا که نگاه میکنید، رنگها را میبینید و تنوع رنگها را احساس میکنید. رنگ پوشــاکها از این جمله اند و تأثیر بســزایی در فضــا دارند. حال اگر بــدون توجه به اصول خاص رنگشناسی، لباســی را برگزینید فکر میکنید تناسب در پوشاک را رعایت کردهاید؟
بــا به کاربــردن رنگهای مختلف شــما میتوانید فردی را جدا از آنچه هست نشان دهید. برای این امر کافی است کمی از اسرار رنگها با خبر باشید. بــار دیگر به اطراف خود دقیقتر نگاه کنید، دنیایی که ما ناظر آن هســتیم پوشــیده از رنگ هاست و هیچ ترکیب ناموزونی در طبیعت به چشم ما نمیخورد. این رنگها به زندگی زیبایی و مفهوم میبخشند.
رنگ شناسی
اولین گام در رنگشناسی شناخت چرخهی رنگ و تقسیمبندی در آن است.
چرخه ی رنگ:
روشهای متعددی برای تقســیم بندی رنگهاســت یکی از آنها را درچرخه ی رنگ میبینید. مبنای این- تقسیم بندی رنگهای اولیه یا اصلی اند.
رنگ های اولیه یا اصلی
رنگهــای اولیــه به آن دســته از رنگهــا اطلاق میشــود که به خودی خود هســتند و نمیتوان آنها از مخلوط کردن رنگهای دیگر به دســت آورد. این رنگها عبارتاند از: زرد، قرمز، آبی.
رنگ های ثانوی:
هرگاه دو رنگ اصلی یا اولیه را به مقدار مســاوی با یکدیگــر مخلوط کنید، رنگهای ثانوی به دســت میآید که عبارت انداز: نارنجی، بنفش، سبز
نارنجی = قرمز + زرد
بنفش = قرمز + آبی
سبز = آبی + زرد
رنگهای میانه:
از مخلوط کــردن هر رنگی با رنــگ همجوارش رنگهای میانه به دســت می آید،که عبارت اند از: زرد زرد،قرمزنارنجی،قرمزبنفــشو آبی بنفش،آبی ســبز، زرد سبز
رنگهای سرد و گرم
اگر در چرخه ی رنگ از رنگ زرد به بنفش خطی بکشــید رنگ هایی که در طرف راست این خط قرار دارند رنگ های ســردند و در ســاخت آنها از رنگ آبی استفاده شده است. رنگ هایــی که طرف چپ این خــط قرار دارند گــرم اند و در ســاختن آنهــا قرمز به کار برده شــده است. رنگهای گرم محرک اند و باعث میشوند که همه ی اجسام جلو بیایند و بزرگتر به نظر برسند، ولی رنگهای سرد باعث میشوند که اجسام عقب بروند و کوچکتــر به نظر آیند. این حرکت رنگها در خیاطی و دوخت لباس بسیار مهم است.
رنگهای متضاد (مکمل):
رنگهای متضاد به رنگ هایی گفته میشود که در چرخه ی رنگ، روبــه روی یکدیگر قرار دارند، مانند زرد و بنفش یا قرمز و ســبز یا آبی و نارنجی. دو رنگ متضــاد اگر کنار هــم قرار گیرند ایجاد درخشــندگی میکنند و ِ شدت رنگ یکدیگر را زیاد میکنند.
رنگ و لباس
با توجه به شناختی که از رنگها به دست آوردید، حــال میدانید کــه رنگ یکــی از ِ عوامــل مهم برای انتخاب لباس اســت، زیرا آنچه در وهلــه ی اول نظر بیننده را متوجه لباس میکند رنگ آن است. بنابراین، ِ پوشاک انتخابی هر فرد یکی از مهمترین عوامل نمودارکننده ی ذوق و سلیقه ی شخصی آن فرد است. از طرف دیگر رنگها میتوانند اندام را چاق تر یا لاغرتر و کوتاه تر یا بلندتر از آنچه هســت جلوه گر سازند و حتی روی رنگ پوست و مو نیز اثر بگذارند. در این صورت رنگها به آســانی قادرند شــما را بــه مراتب زیباتــر و موزونتر از آنچه هســتید نمایان سازند، مشــروط براینکه صحیح انتخاب شده باشند. بــا این عمــل میتوان عیوب اندام را نیــز تا حد امکان پوشیده نگه داشت. به طور کلی، تقسیم رنگها در لباس باید به طریقی صــورت پذیرد که بین آنها توازن برقرار باشــد. مثلا اگر شــما بلوزی به رنگ روشن و دامنی به رنگ تیره میپوشید برای ایجاد توازن باید تیرگی دامن به نحوی روی بلوز ظاهر شود. ً مثلا با به کارگیری ِ روسری تیره یا گردن بندی تیره یا نقشــه هایی به رنگ دامن بر روی بلوز میتوانید این توازن را برقرار کنید. بنابراین، این نکته را همیشــه درنظر داشته باشید که رنگهــای انتخابــی باید کاملا بــا یکدیگر هماهنگی داشته باشند. یعنی در حقیقت هنگامی که به آنها نگاه
میکنید احســاس کنید که به یکدیگر تعلق دارند و با هم در ارتباطاند.
عوامل مؤثربر انتخاب رنگ:
در انتخاب رنگ به عوامل بســیاری توجه میشود که با کمک گرفتن از این عوامل میتوان محاسن اندام را دلنشــین تر و معایب آن را تا حدامکان پوشیده نگه داشت.
اثر نور:
نور تأثیر روی رنگها بسیار تأثیر دارد. رنگها در شــرایط متغیر نور، نوعی دیگر جلــوه میکنند. ِ هنگام تهیــه ی پارچه، باید با توجه به مورد اســتفاده ی آن در روز یا شــب و تأثیر نور درهمــان زمان، اقدام به خرید کنید.
سطح بافت پارچه:
جنس تــار و پود، نوع بافت پارچه، و درآخر پس از بافته شــدن نمــای ظاهری پارچه، ســطح پارچه را تشــکیل میدهنــد. انتخاب نــوع رنگ پارچه بســیار مهم اســت. برای مثال، اســتفاده از یــک رنگ روی پارچــه ی مخمل، کرپ، دانتل، با بــه کارگیری همان رنگ روی ســطح پارچهی براق مثل ساتن یا مخمل- ابریشــمی براّ ق، تاثیرمتفاوتى ایجادمــى کند. انعکاس نور روی این پارچه ها نیز متفاوت اســت و در انتخاب آن بایــد دقــت کرد،زیــرا پارچه هاى بــراق به جهت انعکاس نورزیاد،اندام را چاقتر از آن چه هست نشان مىدهند.
میزان سن
رنگ اگر متناسب با طرح پارچه، مدل لباس و سن افراد انتخاب شود بر متانت و برازندگی افراد می افزاید و گرنه حالتهای کاذبی را در افراد ایجاد میکند.
نوع اندام
رنــگ روی اندام تأثیر به ســزایی دارد. رنگهای روشــن و براق بیشتر از رنگهــای تیره و مات توجه بیننــده را جلب میکنــد. بنابراین، اگــر دارای اندامی درشــت هســتید ومیخواهید لاغرتر و ریزتــر نمایان شوید از رنگهای تیره با زمینه های مات استفاده کنید. برعکس اگر دارای اندامی باریک و لاغر هستید، با استفاده از رنگها ی روشن و براق میتوانید درشت تراز آنچه هستید نمایان شوید. هرگاه خانمی دارای اندامی درشت باشــد نباید رنگهای زیاد متفاوت با یکدیگر اســتفاده کند. ً مثلا در ِ لباس کــت ودامن،از کت تیره و دامن روشــن یا برعکس از دامن تیره و کت روشن اســتفاده کند در این صورت انــدام دو نیمه میکند و شخص درشت تر از آنچه هست نمایان میگردد. در انتخــاب رنگ بــرای لباس باید دقــت کنید و نکات اصولی را فرامــوش نکنید. اگر در رنگ آمیزی لباس، فضاهای مختلفی را با رنگهای روشن بپوشانید چشم به سرعت از یک نقطهی روشن به نقطه ی دیگر متوجه میشود. در نتیجه اندام کوتاه تر نمایان میشود. مگر اینکه از این رنگهای روشن در جاهای صحیح اســتفاده کنید. رنــگ هایی که دارای تــه رنگ قرمز یــا زردند موجب میشــوند که شــیء رنگی نزدیک تر به چشــم آید. در نتیجه درشــتتر به نظر می آیددر حالــی که رنگهایی که ته رنگ آبی دارند شــیء را فاصله دار تر به نظر می آورند. بنابراین کوچکتر و ریزتر به نظر میآید بنابراین، پوشــنده ی لباس قرمز درشتتر از فردی اســت که لباس آبی به تن دارد. ولــی باید دقت کرد که ارزشها و شــدت رنگها بسیار مؤثرند. ً مثلا رنگ قرمز روشــن ممکن است شــما را درشتتر نشان دهد ولی رنگ قرمزمات که خاکســتری در آن به کار رفته است روی اندام شما تأثیری نخواهد داشت.
رنگ پوست و مو:
رنگ پوســت و مو در انتخاب رنگ برای فرد تاثیر بســزایی دارد. جلوی آینه بایستید و به رنگ پوست و مــوی خود نگاه کنید رنگهــای گونا گون را بارنگ پوست و موی خود مطابقت دهید، میبینید که انتخاب رنگ، با توجه به دو فاکتور پوست ومو بسیار مشکل است. میتوان رنگهــای متفاوتی را انتخــاب کرد ً مثلا رنگ آبی برای اشــخاصی که ســفید و بورند، مناسب اســت. حال اگر این شخص سفید و بورکمرنگ باشد باز این رنگ برای او مناســب است؟ بهتر است از آبی روشنتر و یا سرمه ای و یا آبی تیره تر استفاده کند. بنابرایــن بایــد فرد رنگ پوســت خــود را خوب بشناســد. رنگ روی چهره ی فرد نیــز تاثیر میگذارد. اشخاص پریده رنگ میتوانند بارنگهای زنده و شاد، پریدگی رنگ خود را از بین ببرند وجلوه ی خاصی به
پوســت خود بدهند و برعکس با پوشــیدن لباس هایی با رنگهای مخصوص از ِ شــدت رنگ پوســت خود بکاهند و پریده رنگتر به نظر برسند.
موقعیت و فصل
آب و هوا تأثیر بســیاری بر انتخــاب رنگ دارد. با توجه به فصل های مختلف میتوانید در لباسهای خود از رنگهای ســرد یا گرم اســتفاده کنید. در شهرهای گرمســیر مردم از رنگهای روشــن بیشتر اســتفاده میکنند، زیرا این رنگها نور را کمتر جذب میکنند و افراد کمتر احساس گرما میکنند. در شهرهای سردسیر افراد تمایل بیشتری به استفاده از رنگ های تیره دارنــد. رنگهای تیره نور را جذب میکننــد و باعث گرمــی بیشتر میشــوند.در مناطق ابری و مه آلود از رنگهای زنده و شاد بیشتر استفاده میکنند. توجه کنید اولین تأثیرشما در برخورد با افراد دیگر رنگ لباس شماســت. انتخاب رنگی نامناسب بهترین مدلهای لبــاس را ناموزون جلــوه میدهد. بر عکس انتخاب رنگ مناســب در مدل، لباس نه چندان زیبا را در چشم بیننده بسیار زیبا نمایان میسازد. براســاس مباحثــی کــه تاکنــون مطالعــه کردید، میتوانید بــا توجه به نوع لباسهایتــان لباس خواب، میهمانی، عصر، شب، لباس منزل، کار و …. رنگهای مناسب انتخاب و از آنها استفاده کنید.
تاثیـر خطوط و جنس و نقش پارچههای مختلف بر روی اندام
افراد اندام متناسب و یکسان ندارند. بعضی دارای شانه های پهن و عدهای دارای شانه های باریک و افتاده اند . عــدهای دارای قد بلند یا کوتاه و تعدادی چاق یا لاغرند. ِ تمــام ایــن مــوارد را با ِ انتخــاب صحیــح پارچه وبرشهای مختلف در لباس مثل برش عمودی، افقی، منحنــی و مایل میتوانید بهبود ببخشــید وپوشــاکی متناسب با اندام خود بپوشید. اشــخاص کوتــاه قد مایل انــد بلندتر جلــوه کنند. اســتفاده از خطوط عمودی برای این اشخاص، توصیه میشــود و از پوشــیدن لباسهای دورنگ خودداری کننــد. از پارچه های نرم با ضخامت متوســط و نقوش ریز اســتفاده کنند و پارچههای خشــن و ضخیم را به کار نبرند. اگــر در لباس از ِ خطوط موازی عمودی دور از هم و یا نزدیک به هم اســتفاده کنند، باعث میشود که در افــراد خطای دیــد ایجاد کند، و قد را بلنــد و اندام را کشیده تر ببیند. هرچه ِ خطوط عمودی به هم نزدیکتر و باریکتر باشــند اندام را بلندتر و باریکتر نشان میدهند. گاهی اگر خطــوط عمــودی و نزدیک به هم بــا رنگهای مختلف همراه باشد، تاثیر آن تغییر مینماید و چاقی و کوتاهی را در بیننده القا میکند، این پارچه ها مناســب افراد بلند واستخوانی است. با به کارگیری نادرست پارچه ی راه راه اندام بسیار ناموزون به نظر خواهد رســید و برعکس به کارگیری صحیــح آن در تناســب ظاهــری انــدام موثر اســت. پارچه هایــی با راه هــای افقی قــد را کوتاه تر و چاقتر نشان میدهد، پارچهها با خطوط مایل سبب میشود تا زیبایی های بدن کمتر به چشم آیند. خطوط عمود پهن اندام را کوتاه و چاق نشان میدهد. برای اشــخاص کوتاه وچاق نیــز خطوط عمودی توصیه میشــود. برشهای مایل نیز مناســب است. از پوشــیدن لباس هایی که اندام را به دو قسمت میکند باید دوری کنند. پارچه های انتخابی این اشخاص باید مــات و لطیف بــا ِ نقوش کدر باشــد و از به کارگیری پارچههــای ضخیم و آهاردار و خشــن وبــراق پرهیز کنند. در کل میتوان این گونه بیان کرد، خطوط عمودی قد را بلندتر وخطوط افقی قد را کوتاه تر نشان میدهد. خطــوط مایل اندامهای چاق را لاغرتر نشــان میدهد. خطوط منحنی در هر قسمت به کار رود آن قسمت را چاقتر نشان میدهد.
طرحهای پارچه
همانطــور که توضیح داده شــد، طــرح، رنگ و نوع پارچه در تهیه ی لباس مناســب بســیار مهم است. طرح های مختلف پارچه به چهار گروه اصلی تقســیم میشوند، که شامل پارچه های ساده، راه راه، نقش دارو چهارخانه است.
پارچه های ساده
اینگونــه پارچه ها نقش یا طــرح خاصی ندارند و غالباً تک رنگاند و فقط از لحاظ رنگ، جنس و بافت با یکدیگر متفاوت اند. در این نوع پارچه، رنگ عامل مهم به کارگیری آن اســت. به این گونه که رنگهای روشن فرد را درشتتر و رنگهای تیره فرد را لاغرتر نشان میدهد. اســتفاده از تزیین هــا و نوارهــا و همچنیــن تضاد رنگها تأثیر به ســزایی در به کارگیری پارچه خواهد داشــت. برای مثال، اگر در حاشیه ی یک دامن روشن از نواردوزی تیره استفاده شود،توجه بیننده رابه قسمت پایین لباس معطوف خواهدکردو پایین تنه درشــت تر به نظر خواهد آمــد . برعکس، اگر همین نوار تیره در لباس روشن به صورت عمود به کار گرفته شود قد فرد را بلندتر نشان خواهد دارد.
پارچه های راهراه
به طور کلــی پارچه هایی بــا راه راه عمودی قد را بلندتر و کشــیده تر و با راه هــای افقی قد را کوتاه تر و چاقتر مینمایانــد. پارچه های با خطــوط مایل باعث میشود که زیبایی اندام کمتر نمایان شود.
پارچه های نقشدار
به طور کلی پارچه های نقشدار اندام را درشــت تر نشان میدهند وبرای اشخاصی که دارای اندامی باریک اند بســیار مناسباند. از طرفی پارچه هایی بانقش هایی کوچــک و رنگ تیره، که نور را جذب میکنند اندام را لاغرتر نشان میدهند.
پارچه های چهارخانه
این نوع پارچه نیز همانند پارچه های نقشدار اندام را درشــتتر نمایان میکند. باید برای اســتفاده از این نوع پارچه دقت نمود.
