نمایشگاه هنر ایران: هنر چاپ دستی در ایران
ﭼﺎپ، رﻧﮓ ﮔﺬاری و ﭼﺎپ دﺳﺘﯽ ﺑﻪ ﺗﮑﺜﻴﺮ ﺗﻌﺪاد ﻣﺤﺪود آﺛﺎری ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ ﮐﺎر آن ﻣﺎﻧﻨﺪ: آﻣﺎده ﺳﺎزی واﺳﻄﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﭼﺎپ و ﭘﺲ از آن ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد. اﺛﺮ ﭼﺎپ دﺳﺘﯽ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﮏ اﺛﺮ ﻧﻘﺎﺷﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻮد ﻣﺤﺼﻮل ﻧﻬﺎﻳﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺗﻤﺪن ﻫﺎی آﻏﺎزﻳﻦ: پیدایش های کشف شده ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻋﺮاق و ﺳﻮرﻳﻪ و ﺗﺮﮐﻴﻪ ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه اﻧﺪ. ﭘﺲ از آن ﻣﻬﺮﻫﺎی اﺳﺘﻮاﻧﻪ ای ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اروک در شوش و عراق ﻧﻘﻮش ﻣﻬﺮﻫﺎ در اﻧﻮاع ﺗﺨﺖ و ﻳﺎ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ای اﺑﺘﺪا ﺑﺮروی ﺳﻨﮓ ﺣﮑﺎﮐﯽ ﻣﯽ ﺷﺪ ﺳﭙﺲ ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﻠﯽ ﻣﺮﻃﻮب و ﻳﺎ ﻣﻮم ﻣﺬاب چاپ می شد. اما به مرور این چاپ به اسیای شرقی راه پیدا کرد و ژاپن به پیشرفت این علم پرداخت.
نگاهی ﺑﻪ پیشینه ﭼﺎپ و ﭼﺎپ دﺳﺘﯽ در اﻳﺮان
نمایشگاه هنر ایران: ﻗﺪﻳﻤﯽ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﭼﺎپ مهر ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ در ﺳﺮزﻣﻴﻦ اﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻤﺪن ﻫﺎی دﻳﮕﺮ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﭘﻴﺸﺘﺮ اﺷﺎره ﺷﺪ، رواج داﺷﺘﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﮐﻪ در اﻳﺮان ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺎرﭼﻪ ﻫﺎی ﭼﺎﭘﯽ ﻣﺘﺪاول ﺑﻮد و آﻧﻬﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎی ﭼﻮﺑﯽ ﺑﺮ ﭘﺎرﭼﻪ ﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻧﻘﻮﺷﯽ را ﭼﺎپ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ. در ﻣﺪت ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ در اﻳﺮان «ﭼﺎو» ﻧﻮﻋﯽ ﭘﻮل ﺣﮑﻮﻣﺖ اﻳﻠﺨﺎﻧﺎن ﻣﻐﻮل ﮐﺎﻏﺬی رایج شد ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻧﮑﺮدن ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ از ﻣﻴﺎن رﻓﺖ. اﻳﻦ ﭘﻮل ﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ از ﭘﻮل ﻫﺎی ﮐﺎﻏﺬی ﭼﻴﻨﯽ ﺑﻮد و دﺳﺘﮕﺎه ﭼﺎپ ﻣﺮﺑﻮط ﺑرا چاوخانه می گفتند.
نمایشگاه هنر ایران: در اداﻣﻪ ﻋﺼﺮ ﻗﺎﺟﺎر ﭼﺎﭘﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎ وارد اﻳﺮان ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ رواج اﻧﺘﺸﺎر ﮐﺘﺎب ﻫﺎ و روزﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﮔﺮدﻳﺪ .اوﻟﻴﻦ آﻧﻬﺎ دارای ﺣﺮوف ﺳﺮﺑﯽ ﺑﺎ اﻟﻔﺒﺎی ارﻣﻨﯽ در ﺟﻠﻔﺎی اﺻﻔﻬﺎن ﺑﻮد و ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﮐﻠﻴﺴﺎی واﻧﮏ راه اﻧﺪازی ﺷﺪ و اﻳﻨﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن در ﻣﻮزه اﺻﻔﻬﺎن ﻧﮕﻪ داری ﻣﯽ ﺷﻮد. اﻣﺎ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭼﺎﭘﺨﺎﻧﻪ ای ﮐﻪ در اﻳﺮان اﻗﺪام ﺑﻪ ﭼﺎپ ﮐﺘﺎب ﺑﺎ ﺣﺮوف ﻓﺎرﺳﯽ و ﻋﺮﺑﯽ ﻧﻤﻮد، ﭼﺎﭘﺨﺎﻧﻪ ای ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺣﺮوف ﺳﺮﺑﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻋﺒﺎس ﻣﻴﺮزا ﻧﺎﻳﺐ اﻟﺴﻠﻄﻨﻪ ﻓﺘﺤﻌﻠﯽ ﺷﺎه ﻗﺎﺟﺎر در ﺗﺒﺮﻳﺰ داﻳﺮ ﺷﺪ و رﺳﺎﻟﻪ ﻗﻤﺮی (ﺟﻬﺎدﻳﻪ) ﻳﺎ ﻓﺘﺢ ﻧﺎﻣﻪ در اﻳﻦ ﭼﺎﭘﺨﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪ. ﻣﻮﺿﻮع این کتاب ﺟﻨﮓ اول اﻳﺮان و روس اﺳﺖ.
در آن زﻣﺎن ﺑﻪ ﭼﺎﭘﺨﺎﻧﻪ، ﺑﺎﺳﻤﻪ ﺧﺎﻧﻪ هم میگفتند. و در ﮐﻨﺎر ﻣﺘﻦ ﺣﺮوف ﭼﻴﻨﯽ ﺷﺪه، ﮐﺘﺎب ﻫﺎی ﭼﺎپ ﺷﺪه مصور هم با قالب های چوبی چاپ شدند.
