نمایشگاه هنر ایران: تعریف شاتر و تاثیر سرعت‌های مختلف آن
احتمالا خیلی از حرفه‌ای‌ها به خوبی مطلع هستند که شاتر ( shutter ) یک پرده یا یک مانع در دوربین عکاسی می‌باشد که مدت زمان نورگیری را برای عکاس مشخص می‌کند. جنس آن معمولا فلزی می‌باشد. عملکرد پرده شاتر توسط عکاس قابل کنترل است ( البته در صورتی که دوربین عکاسی در رده دوربین‌های حرفه‌ای یا نیمه حرفه‌ای باشد ). در این مطلب به معرفی و چگونگی شاتر برای عموم و حتی مبتدیان خواهیم پرداخت.
امروزه در دوربین‌های دیجیتال شاتر با دو حالت قابل مشاهده است:
1- یا به صورت یک قطعه فلزی قابل مشاهده است مانند دوربین‌های DSLR
2- یا اصلا وجود فیزیکی ندارد مانند دوربین‌های بدون آینه ( mirrorless camera ) و شبه SLR LIKE ها؛ که عملا این قطعه به صورت مجازی ایفای نقش می‌کند برای همین به این نوع دوربین‌ها دوربین‌های شاتر مجازی یا powershot گویند.
تاثیر سرعت‌های مختلف شاتر
شاتر در دوربین‌هایی که توانایی تنظیم دارند؛ مدت زمان نورگیری را تنظیم می‌کند. که اعدادی را به خود اختصاص می‌دهد. اعداد شاتر براساس ثانیه به صورت زیر بیان می‌شوند:
“30 – “15 – “8- “4 – “2 – “1 -2 – 4 – 8- 15 -30 -60 -125- 250 -500 -1000- 2000 -4000 -8000 و این اعداد در بعضی از انواع خاص دوربین‌ها تا 16000 می‌باشد. اعدادی که علامت ثانیه ندارند، کسری از ثانیه هستند و میزان نورگیری آن‌ها کمتر می‌شود. مثال: نورگیری 250 از 8000 بیشتر است.
نمایشگاه هنر ایران: هرچه به سمت عدد 8000 پیش می‌روید عملا سرعت شاتر بیشتر می‌شود و در اصطلاح عکاسانه سرعت شاتر را زیاد کرده اید و برعکس هرچه به سمت 30 ثانیه پیش می‌روید سرعت عملکرد شاتر را کم نموده اید و میزان نورگیری بیشتر می‌شود و در اصطلاح عکاسانه سرعت شاتر کم شده است.
انتخاب سرعت شاتر مناسب بستگی به نور محیط دارد؛ که شما را در مقالهٔ بعدی در مبحث نورسنجی با نحوه تنظیم آن به طور کامل آشنا خواهیم کرد. پس با ما در مجلهٔ دیدنگار همراه باشید.
در این مرحله می‌توان به اثر سرعت شاتر اشاره نمود.
اثر سرعت زیاد شاتر
در تصویر زیر چون سرعت شاتر از سرعت عمل سوژه بیشتر بوده است؛ باعث شده سوژه، فیکس ثبت شود.
اثر سرعت کم شاتر
استفاده از سرعت‌های کم شاتر باعث کشیده و محو شدن سوژه متحرک می‌شود و سرعت بالا شاتر باعث فیکس شدن سوژه متحرک می‌شود.
در این تصویر سوژه متحرک در کادر می‌باشد. و با استفاده از سرعت کم شاتر باعث کشیده و محو شدن عناصر متحرک شده است. ولی در قسمت‌هایی که سوژه ثابت است تاثیری روی سوژه نداشته است. سرعت کم شاتر در ثبت تصاویر کم نور بسیار موثر است به صورتی که عکاسان شب و عکاسان نجومی کاملا وابسته به این سرعت‌های بسیار پایین شاتر هستند. استفاده از سرعت‌های کم شاتر حتما نیاز به سه پایه دوربین دارد؛ وگر نه به علت لرزش دوربین تصویر نهایی وضوح نخواهد داشت.
نمایشگاه هنر ایران: در مورد استفاده از سرعت‌های خیلی کم شاتر همان طور که اشاره شد شما به سه پایه دوربین احتیاج دارید. دامنه سرعت‌های بسیار کم شاتر در دوربین عکاسی تقریبا نامحدود است به صورتی که در دوربین‌های حرفه‌ای تا سرعت “30 ثانیه وجود دارد؛ که بعد از این عدد سرعت B وجود دارد که به کمک ریموت کنترل یا سیم رابط ( دکلانشور ) می‌توان بازه نورگیری را طولانی‌تر نمود. این بازه می‌تواند تا ساعت‌ها ادامه یابد.
⇐نکته بسیار مهم
برای نورگیری‌های طولانی، در صورتی که مدت زمان نورگیری خیلی طولانی شود ممکن است به حسگر دوربین آسیب برسد و در اصلاح دچار پیکسل سوخته شود. لذا لازم است نحوه نورگیری به صورت مجموعه عکس‌هایی با مدت زمان نورگیری کم تولید شود و سپس توسط نرم افزار درکنار هم قرارگیرد و در نهایت یک تصویر یکپارچه بدست می‌آید.
