نمایشگاه هنر ایران: روش اندازه گیرى و برش چادر، مقنعه، پیژاما و لباس نوزاد
روش اندازه گیــری، برش ودوخــت مقنعه، چادر، پیژاما و لباس نوزاد در خیاطی به قدری آســان اســت کــه هرفرد با ذوق میتواند، بــا کمی دقت و حوصله، آنهــا را آمــوزش ببیند وبــدوزد. درآمــوزش این نوع دوختها ازدوخت هایی که تاکنون آموزش دیده اید وبه کارگرفته اید، استفاده کنید. پس ســعی کنید نهایت دقــت را درآموزش خود داشته باشید.
برش و دوخت چادر
چادررا به روش هــای مختلف میتــوان برش زد:
چادر بدون گوشه وچادر دو گوشه. دربرش چادر بدون گوشه، لازم است عرض پارچه زیاد باشد.
چادر دو ر گوشه
در ایــن نوع، قســمت برش و دوخت چــادری را کــه تکه ى پایین آن دارای دوگوشــه اســت آموزش میبینید.
مقدار پارچه ى مورد نیاز:
بــا توجه بــه تنوع در عــرض پارچه هــای مصرفی موجود در بازار و متغیر بودن قد افراد، مقدار مورد نیاز 4/5 تا 5/5متر با عرض 115 تا 140سانتیمتر است. افــراد بلندتر ازقد 160ســانتیمتر به متراژ بیشتری از اندازه تعیین شده نیاز دارند. در پارچــه ى بــا عرض 90 ســانتیمتر نیز بــه متراژ بیشتری نیاز اســت،که این اندازه نسبت مستقیم با قد فرد دارد. در برش چادر به الگوی کاغذی نیاز نیست و درچند مرحله، چادر اندازه گیرى و برش زده میشود.
مراحل اندازه گیری و برش و دوخت چادر:
1- ابتدا پارچه را از طول قسمت ترکی سرکنید، به طوری که یک ســمت ترکی پارچه روی پیشــانی قرار گیرد، سپس دو لبه ى چادر را تا روی زمین اندازه بگیرید. 2تا 3 سانتیمتربراى چرخکاری پایین چادر اضافه منظــور کنید و روی پارچه علامت بگذارید یا با قیچی یک چرت بزنید. توجه کنیــد، هنــگام اندازه گیری، ســر را بالا نگه داریدتا قسمت لبه ى جلوی چادرکوتاه نشود.
2- در قسمت پشت، به همان حالت که ایستاده اید سر به پایین قرار گیرد فاصله ى ترکی تا زمین را با متر اندازه بگیرید و 2تا 3ســانتیمتر براى چرخکاری پایین چادر اضافه منظور و آن را یادداشت کنید.
3- پارچــه را، مطابــق شــکل، روی زمین یــا میز پهن کنیــد. اضافه پارچه را از پارچــه ى چادری قیچی کنید تا قســمت قد چادر از اضافه ى پارچه جدا شــود.
4- پارچــه را دولا کنیــد و محــل دولا را نقطه 2بنامید. این محل وســط پیشانی اســت. قسمت پایین دولای پارچه را، که قســمت وسط پشت چادر سمت ترکی دیگر است، نقطه ى 3بنامید.
5- پارچه ى اضافی را نیز دولا کنید و قسمت دولا را نقطهى 3بنامید.
6- نقطــه ى 3دولای تکــه ى بالای چــادر را روی نقطه ى 3قســمت تکه پایین چادر قرار دهید و دوقطعه- رابه یکدیگر وصل کنید.
7- اندازه ى قســمت پشت تا زمین را که یادداشت کــرده بودیــد، از نقطه ى 3بــه پایین انــدازه بگیرید و علامت بزنید و محل را نقطه ى 4بنامید.
8- براى برش، ابتدا نقطه ى 1تا 2 و سپس 2تا 4را اندازه بگیرید و یادداشت کنید. آنگاه تفاوت دواندازه را از نقطه ى 1و 2به طرف داخل پارچه اندازه بگیرید و تا کنید ونقطه ى 5و 6بنامید. این اندازه با توجه به فاصله ى پیشانی تا وسط سر در
افراد متفاوت است.به طور معمول این اندازه 12الی14 سانتیمتر در نظرگرفته میشود.
9– پس از تازدن بــالای پارچه، نقطه ى 6را حول نقطــه ى 5به آرامــی حرکت و روی دولای 5و 4 قــرار دهید، به طوری که نقطه ى 4روی نقطه ى 5قرار گیرد. در این قسمت، پارچه ى چهارلا را روی هم قرار دهید و بار دیگر چهارلای پارچه را روی حول نقطه ى 6حرکت دهید و به طوری که هشــت لا روی یکدیگر قرار گیرد. سپس مطابق شکل از نقطه ی 5پارچه را قیچی کنید.
10– بــراى دوختِ گوشــه ى چــادر ازپارچه های ســهگ وش باقیمانده از برش،اســتفاده کنید، به طوری که ترکــی پارچــه را روی ترکــی دیگــر قراردهید. ابتــدا نقطه ى مثلثــی را، که زاویه ى قائمه آن درســت باشــد، به دو طرف تکه ى پایین چادر بدوزید، ســپس ترکی وســط چادر را به یکدیگــر وصل وچرخ کنید. مجدداً چادر را مانند قبل تا کنید، واضافه های پارچه را در قسمت پایین مطابق با گردی چادر قیچی نمایید و درزهای دوخته شده را اتوبکشید. سپس پایین چادر را تا زده، اتو بکشید. و با دقت چرخ کنید. توجه کنیــد، چون پایین چادر بــه صورت کلوش است، باید در دوخت آن بیشتری دقت کرد تا بدون چروک و تمیز دوخته شود.
برش و دوخت مقنعه:
مدل شماره ى 1
بــرش و ِ دوخــت این مقنعه بســیار ســاده اســت. چنانچــه کمی دقت کنید بــرش آن مانند ِ برش چادری اســت که آموزش دیدید و مثل چادر به الگوی کاغذی نیاز نیســت و اندازه گیری و بــرش آن روی پارچه انجام میگیرد.
مقدار پارچه ى موردنیــاز: پارچه به عرض 90و به طول 100تا 120سانتیمتر نیاز است. انتخاب پارچه براى دوخت مقنعه مهم است.بهتراست پارچه ای نخی، سبک و لطیف، که دارای افت باشد، تهیه کنید.
1- پارچــه را از طــول دولا و روی میز پهن کنید. نقــاط 1و 2و 3و 4را طبــق شــکل مشــخص کنید.
2- از ســمت دولای پارچه 2-4به اندازه ى 12تا 14سانتیمتر تا بزنید. در قســمت چهارلای پارچه نقطه ى 5و 6به دست می آید.
3- نقطه ى 6را روی حول نقطه ى 5حرکت دهید تا روی لبــه ى 5-4قرارگیرد.لبه ى قطر را نقطه ى 7بنامید.
4- باردیگــر نقطه ى 7را روی حــول نقطه ى 5به حرکت در آورید و روی لبه ى قبلی قرار دهید. ســپس لبه قفســه را به صــورت هلال ملایمی، برش دهید.
5- فاصله ى 2تا 8روی شــکل به اندازه ى نصف دورصورت است. روی خط ،1-2از نقطه ی 1دولای پارچه تقریباً بــه اندازه ی دو برابر مقدار 2تــا 5بگذارید و بقیه را تا نقطه ی 2بدوزید.
6- همانطــور که در طرح میبینیــد، مقنعه دارای زیرچانه اســت. برای برش این قسمت، مربعى به طول 10تا 12ســانتیمتر از پارچه را برش بزنید. ســپس آن را از قطر تا بزنید تا ســه گوش 1،2،3به دست آید. دو ضلــع کوچکتر مثلث را به مقنعه در قســمت چانه به مقنعه وصل کنید.
7- بــراى لبه ى ِ بالایی مقنعــه پارچه ای به طول 20 تــا 25و به عرض 10تا 12ســانتیمتر آماده کنید. طبق شــکل، ِ لوزی تکه ى بالای مقنعه را آماده کنید سپس روی قطــر پارچه را تا بزنید و وســط ایــن قطعه را در قسمت وسط پیشــانی نقطه ى 1قرار دهید و به قسمت پیشــانی مقنعه بدوزید. ســپس آن را اتو و تمیزدوزی کنید. لبه ى پایین مقنعه را با دقت مثل چادر بدوزید.
مدل شماره ى 2
1- پارچه ای به طول 80تا90ســانتیمتر این اندازه به بزرگی و کوچکی مقنعه بســتگى دارد را روی میزقرار دهید. پارچه را روی یکی ازقطرهاى پارچه تا بزنید.پارچه به شکل سه گوش 1 و 2 و 3 به دست می آید.
2- دور تــا دور صــورت را با متر انــدازه بگیرید و نصــف آن را با 1تا 2ســانتیمتر اضافه منظورکنید. از نقطــه ى 1روی تای بســته پایین بیایید تــا نقطه ى 4به دست آید. از نقطه ى 4به صورت گونیا روی ضلع3،1 وصل کنید،نقطه ى 5به دست می آید.
3- فاصلــه ى 3-5را از نقطه ی 4 بــه پایین علامت بزنید تا نقطه ى 6به دســت آید. از نقطه ى 6به اندازه ى 10تا 20ســانتیمتر این اندازه متغیراســت به طرف نقطه ى 2علامت بزنید تا نقطه ى 7به دست آید. سپس نقطــه ى 7را گونیا کنید و به صورت هلال برش بزنید. نقطه ى3-5را بدوزید و پایین مقنعه را نیز تمیزدوزی کنید. سپس درز 5-3راخوب اتو بکشید.
مدل شماره ى 3 مقنعه
1- پارچــه ای نخــی و ظریــف راکه کمــی حالت ارتجاعی داشــته باشد (اســترچ)، به طول 75و به عرض 50ســانتیمتر، آماده کنید )این اندازه به سلیقه ى افراد و همچنین بزرگی ِ وکوچکی مقنعه بستگى دارد.
2- پارچه ى دیگری را از جنس حریرکشی ظریف و لطیــف، به طول یک متر و به عرض 50ســانتیمتر، آماده کنید. این اندازه نیز با توجه به سلیقه ى افراد متغیر است.
3- هر دو پارچه را از عرض به یکدیگر وصل کنید و دولا روی هم قرار دهید.
4- از نقطــه ى 1به انــدازهى 30ســانتیمتر روی لبــه علامت بزنید و نقطه ى 3بنامید.ایــن اندازه باید به اندازه ى دور صورت باشد و سپس دو طرف لبه ى باقی مانده دولای بــاز را با نوار تزیینی، مثــل روبان براق همرنــگ پارچه ى حریر یا با نوارهــای ظریف تزیینی دیگر بدوزید. از نقطه ى 2تا 3و ســپس از نقطه ى 4تا 5فاصله ى نقطه ى 2تا محل سردوزی یا تقریباً به طول 5-8سانتیمتر دولبه را به یکدیگر بدوزید. براى قسمت پیشانی از پارچه ى نخی استرچ، مربعى به طول 20به عرض 16تا 18سانتیمتر انتخاب و پارچه رااز عرض دولا کنید برش بزنید. سپس به قسمت وسط پیشانی بدوزید به طوری که ِ قسمت دولا در لبه ى پیشــانی قرار گیرد. هنگام ســرکردن، قسمت حریر را به صورت ضربدر در قسمت جلو، روی سرقرار دهید.
برش و دوخت پیژاما:
مدل شماره ی 1
یکی از لباس های ِ راحتی آقایان در منزل پیژاماست، که دوخت آن آسان است.
اندازه های مورد نیاز:
قد شلوار
دورباسن
گشادی ِ دم پا
پارچه ى موردنیاز: با توجه به عرض پارچه اندازه ها متغیر است.عرض140سانتیمتر یک قد شلواروعرض- 90تا 110به اندازه ی دو قدشلوار پارچه نیاز دارد.
1- مربع مســتطیلی به طول قد شــلوار و به عرض یک چهارم دور با سن به اضافهى 5 -7سانتیمتر رسم کنید و نقاط 1-2-3-4بنامید.
2- ازنقطــه ى 1بــه انــدازه ی یــک ســوم دور باســن به اضافه ى 2ســانتیمتر پایین بیاییــد و نقطه ى 5 بنامید.
3- ازنقطــه ى 5به اندازه ى یک هشــتم دورباســن خارج شوید و نقطه ى 6بنامید.
4- فاصله ى 1تا 5را نصف کنید و نقطه ى7بنامید.
5- نقطــه ی 6 رابه صورت هلال به نقطه ى 7وصل کنید.
6– نقطــه ى 6را بــه نقطه ى 3وصل کنید و ســپس این فاصلــه را نصف کنیــد نقطــه ى 8بنامید. حدود2 ســانتیمتر از نقطه ى 8داخل شــوید و به صورت هلال نقطه ى 6را به 3 وصل کنید.
7- چنانچه بخواهید گشادی دم پای شلوارتنگتر از اندازه باشد ازنقطه ى 3به اندازه ى 2-4سانتیمترداخل شــده نقطه ى 9بنامید و سپس مراحل بند 6را با توجه به نقطه ى 6-9انجام دهید.
8- برای آنکه درز وســط پای شــلوار کشــیدگی نداشــته باشــد از نقطه ى 9به اندازه ى یک ســانتیمتر پایین،بیاید و آن را به وسط خط 9-4وصل کنید.
9- خط 2-4خط پهلو در شلوار است،همچنین خط راستا نیز هست.
10- براى لیفه ى شــلوار، 5-7سانتىمتر اضافه درز در قسمت کمر در نظر بگیرید.
11- براى بــرش، این الگــو را روی 4لای پارچه بگذاریــد، به طوری که خــط 2-4با مقداری اضافه ی درز روی تای بســته قرارگیرد یــا 2 بار روی دولابرش بزنیــد،به طوریکــه خط 2-4روی دولای بســته قرار گیرد.
12- در قســمت دمِ پا نیز به اندازه ى 5-7ســانتیمتر اضافه درنظر بگیرید و با ســجافی به انــدازه ى دلخواه، جدا ازپارچه،برش بزنید.
روش دوخت
1- سجاف رابه دمِپای شــلوار بدوزید ولبه ى آن را اتو کنید ونوارى به رنگ دیگر به صورت مغزی درلبه ى ســجاف قرار دهید و آن را کوک بزنید. سپس تمیز و دقیق چرخ کنید.
2- فاق شــلوار را با توجه بــه نمونه ى دوخت هاى آموزش دیده، به روش درز دوبله ى خوابیده بدوزید.
3- درز وســط پا را، به روش دوخــت دو درزه و یادوخت درز دوبله ی خوابیده، بدوزید.
4- لیفه ى شلوار را در قسمت کمر تا و چرخ کنید. توجه کنیــد براى عبــور کش یک ســانتى متر آن را ندوزید.
توجه!
حال که ِ روش رســم الگــو را روی کاغذآموختید چنانچــه نســبت به اندازه هــای موردنیاز، بــا توجه به تقســیمات ذکر شده، پارچه دارای عرض کافی است، ِ عــرض پارچه را دولا و ســپس چهــارلا کنید و بدون رسم الگوی کاغذی، همان الگو را روی پارچه ترسیم و برش بزنید. چنانچه عــرض پارچه کم و به انــدازه ى دو قد، پارچه آماده باشــد از قد، پارچه را دولا و از عرض نیز دولا کنید تا پارچه چهارلا شــود. ســپس الگو را روی پارچه ترسیم کنید و برش بزنید.
مدل شماره ى 2
پارچـه ى موردنیاز: با توجه به قــد افراد و دور باسن و عرض پارچه، اندازه ى آن متغیر است.
1- خط 1-2برابر قد شلوار
2- خــط 1-3برابر اســت با نصف دور باســن + 10-12سانتیمتر. نقاط 1-2-3-4را مشخص کنید.
3- خط 1-3و 2-4را نصف و خط 5-6را رســم کنید. خط پهلو به دست میآید.
4- خط 1-7برابر اســت با یک ســوم دورباسن به اضافه 2سانتی متر.
5- خط 7-8را موازی با خط 1-3رسم کنید.
6- از نقطه ى 7در قسمت ِ پشت شلوار، به اندازه ى یک دوازدهم دورباســن، خارج شوید و آن را نقطه ى 9بنامید. از نقطه ى 8به اندازه ی یک ششــم دورباسن خارج شوید و آن را نقطه ى 10بنامید.
7- از نقطــه ى 1به انــدازه ى 2/5تا 3ســانتیمتر داخل شــوید و نقطه ى 11بنامیــد. به اندازه ى 1/5تا 2 سانتیمتر نیز بالا بروید و نقطه ى 12بنامید.
8- خط 1-7را نصف کنید و نقطه ى 13بنامید.
9- هلال 9-12را مطابق شکل طوری رسم کنیدکه از نقطه ى 13بگذرد. سپس هلال 10-3را رسم کنید.
10- از نقطــه ى2و 4به اندازه ى 4ســانتیمتر از هر طرف داخل شــوید و نقطه ى 14و 15بنامید. نقطه ى 9 را به 14و 10را به 15وصل کنید. سپس وسط دو خط رســم شده را مشــخص کنید و به اندازهى 2سانتیمتر داخل شــوید و طبق شــکل خطــوط را هــلال کنید.
11- در قســمت کمربــه انــدازه ى 5ســانتیمتر و در قســمت پایین شــلوار به اندازه ى 4سانتیمتر براى تاکردن اضافه در نظر بگیرید. الگو را روی دولای پارچه طوری قرار دهید که خط پهلو روی راستای پارچه قرارگیرد. سپس با درنظرگرفتن اضافه ی درز،آن را برش بزنید.مراحلد وخت همانند پیژاماى شماره ى 1است.
الگو و دوخت پیش بند غذای کودک:
نیازها: پارچه ى حوله ای یا کرکی و نوار اریب نخی.
1- از نقطه ى 1خطی به طول 18ســانتیمتر رســم کنیــد و نقطــه ى 2بنامید، نقطه ى 2راتا 12ســانتیمتر دیگر امتداد دهید تا نقطه ى3 به دست آید.
2- از نقطه ى 1و ،2دو عمود به طول 30سانتیمتر رسم کنید و نقطه 4-5را به یکدیگر وصل کنید.
3- از نقطه ى 2روی خط 2-5و همچنین از نقطه ى 3به اندازه ى 12سانتیمتر پایین بیایید و نقطه ى 6-7را به یکدیگر وصل کنید.
4- ازنقطه ى1به اندازه ى5سانتیمتر روی خط1-4 و هم چنین روی خط 1-2داخل شــوید و هلال یقه ی قسمت جلو را با خط کش مخصوص رسم کنید.
5- هلال 8-9و 10-8را رسم کنید
6- الگــو را روی خــط 2-3تــا بزنیــد وقســمت 2-3-7-9-8-10را رولت کنید.
7- بــراى برش، خــط 1-4را روی دولای بســته پارچه قراردهید و آن را برش بزنید.
روش دوخت:
1- پس از برش، لبه ى آستین را نواردوزی کنید.
2- هلال 1-2-8را نواردوزی کنید.
3- هلال پایین پیشبند نقطه ى3-8 را نیز نواردوزی کنید.
4- ســپس نقطــه ى 7و 8را روی نقطــه ى َ 7و َ8 قراردهید و زیر بغل را بدوزید.آنگاه درز را تمیــزدوزی کنید. توجه کنیددر ِ طوق یقه براى وصل یقه در پشت گردن، نوار اضافی درنظر بگیرید.
زیرپـوش بـا شـورت سـرهمی آسـتین بلند و کوتاه( 3-0ماهگی)
نیازهــا: پارچــه ى تریکــوى نخــی مخصــوص لباس زیربچه، یک متر به عرض 90سانتیمتر با آســتین بلنــد و آســتین کوتــاه 65ســانتیمتر بــه عــرض 90 سانتیمتر. الگوی ایــن زیرپوش در دو مدل آســتین کوتاه و آستین بلند طراحی شده است.
1- کاغــذ بــرش را 4×4ســانتیمتر بــه صورت شطرنجی آماده کنید.
2- طرح ارائه شده را با دقت روی کاغذ شطرنجی پیاده کنید. )شکل (5-23
3- خط وسط الگوی جلو را روی دولای بسته ى پارچه قراردهید و با در نظرگرفتن یک سانتیمتر اضافه درز، برش بزنید.
4- قســمت وســط پشــت را روی دولای بسته ى پارچه قراردهید و بادر نظرگرفتن یک سانتیمتر اضافه درز در اطراف، الگو را برش بزنید.
5- الگــوی آســتین را نیــز روی دولای پارچــه، بادرنظرگرفتن یک سانتى متر اضافه درز، برش بزنید.
6- نقاط رسم شده روی الگو راروی پارچه علامت بگذارید.
7- براى دوختِ ســجاف از پارچه ى نوار اریب، به عرض سجاف رسم شده در الگو تهیه کنید.
8- نوار اریب را در قســمت های مشــخص شــده ســجاف های یقه در قسمت جلو و پشت و سجاف درقسمت لبه ى شورت و لبه ى آستین از پشت بدوزید وبه روی لباس برگردانیده و آن را چرخ کنید.
9- محــل مشــخص شــده ى سرشــانه ها را روی یکدیگر قرار دهید، به طوری که قسمت اضافی پشت،روی زیرپوش و قسمت جلو در زیر قرار گیرد
10- خط و سط آســتین را روی محل سرشانه قراردهید و آستین را به حلقه ى لباس بدوزید.
11- درزهای پهلو و قسمت زیرآستین را یکسره،از لبه ى شــورت تا مچ آستین، بدوزید و سپس با چرخ اورلوک تمیزدوزی کنید.
12- قسمت وسط پای شورت را دکمه ی منگنه بزنید. دقت کنید قسمت پشت برروی جلو بسته میشود.
